روزنامه سپید | اخبار 2 | 25 آذر 1393 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d31581
چند ماه بعد از اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت، کتاب ارزش‌گذاری نسبی خدمات ابلاغ شد تا میزان پرداخت‌های مردم بر اساس دستورالعمل‌های آن صورت گیرد. مدتی بعد از این ابلاغیه بزرگ، اتفاق دیگری در نظام بهداشت و درمان کشور افتاد که هدف اصلی آن، به ادعای طراحانش، مبارزه جدی با پدیده زیرمیزی بود. مرکز ملی پاسخگویی و رسیدگی به شکایات تعرفه‌های خدمات پزشکی با ارائه شماره تلفن چهار رقمی ۱۶۹۰ آغاز به کار کرد تا دادرس بیمارانی باشد که به هر نحو احساس می‌کنند تحت ظلم تعرفه‌ای قرار گرفته‌اند. در این میان اما آنچه غیر منطقی می‌نمود، ارائه آمار ضد و نقیض در خصوص تعداد شکایات ارجاع شده به این سامانه و سکوت خبری مسئولین در بیان علت آن است. رئیس سازمان نظام پزشکی در حالی این رقم را کمتر از انگشتان دست می‌داند که وزیر بهداشت چند ساعت پس از این اظهار نظر، تعداد شکایات را ۱۸۰ مورد عنوان می‌کند. کمی بعد، صاحب‌زمانی عضو شورای عالی نظام پزشکی می گوید: «در تمام گروه‌های پزشکی که در حال بررسی است، حدود ۱۰ تا ۱۲ تماس برقرار شده که پس از بررسی‌های انجام شده به دو تا سه مورد از آنها تذکر داده شده است.» در این خصوص مدیر کل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزرات بهداشت درگفتگو با خبرنگار ما با بیان اینکه در روزهای نخست تعداد تماس‌ها با سامانه ۱۶۹۰ زیاد بود، گفت: «البته همه این تماس‌ها مربوط به شکایات نبود. تعدادی از آنها در قالب تقدیر و تشکر بود که از سوی جامعه پزشکی و مردم مبنی بر رضایت آنان در خصوص نحوه ارائه خدمات صورت می‌گرفت.»
سید سجاد رضوی با اشاره به اینکه امروز دیگر خبری از تعداد بالای تماس‌ها در روزهای نخست نیست، خاطرنشان کرد: «نکته جالب این است که از استان‌هایی که پیش بینی می‌شد میزان آمار زیرمیزی بالا باشد، هیچ گزارشی ثبت نشده است. حتی پیگیری فعال عوامل ما نیز نشان داد که به هیچ عنوان پرداخت غیرقانونی صورت نگرفته است.» وی به مسئولیتش در زمینه ارائه گزارش ویژه از وضعیت شکایات استان‌ها به وزیر بهداشت اشاره و تصریح کرد: «طبق گزارش میدانی بنده، در بعضی از استان‌ها هیچ شکایتی در سامانه به ثبت نرسیده است.»
رضوی با اشاره به کاهش شدید میزان شکایات تعرفه‌ای از بیمارستان‌ها در استانهای مختلف تاکید کرد: «غالب شکایت‌ها در خصوص تعرفه نبوده و اگر هم بوده، بلافاصله پرونده تشکیل و در نظام‌پزشکی و کمیسیون ماده ۱۱ به آن رسیدگی شده یا در حال رسیدگی است.» وی ادامه داد: «هم‌اکنون ارتباط بین پزشک و بیمار تا حدی مناسب است که گاهی پزشک با سامانه ۱۶۹۰ تماس گرفته مبنی بر اینکه بیمار بعد از عمل جراحی، به منظورتشکر، کادویی را برای ما فرستاده است، آیا مجاز به پذیرش آن هستیم یا نه؟ این مساله نشانگر این است که جامعه پزشکی تمایلی به ورود به این نوع ارتباطات ندارد.»
مدیر کل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزرات بهداشت نیز رقم آمار و گزارش‌های مربوط به تعرفه غیرقانونی در شهرستان‌ها را در حد انگشتان دست خواند و با بیان اینکه در برخی شهرستان‌ها این رقم صفر است، خاطرنشان کرد: «البته ما فقط به سامانه ۱۶۹۰ اکتفا نکرده‌ایم، بلکه تیم‌هایی را به منظور بررسی و تشکیل پرونده به بیمارستان‌های جراحی محدود و سایر مراکز فرستاده‌ایم.» وی در ادامه به روال قدیمی مجازات پزشکان متخلف اشاره کرد و گفت: «مطابق قانون نظام‌پزشکی، وقتی شکایتی در دادسرا مطرح می‌شد، برخورد اول به شکل شفاهی، سپس تذکر کتبی و در‌‌نهایت محرومیت سه ماه تا یک سال اعمال می‌شد. اما اکنون موارد اول و دوم را حذف و دیگر تذکر شفاهی و کتبی نداریم و حداقل مجازات محرومیت سه ماهه از طبابت است.» رضوی در پایان اظهار داشت: «از نظر بنده که باید در این زمینه گزارش دقیق تهیه و به مسئولین وزارت بهداشت ارائه دهم، رضایتمندی مردم بالاست و خود پزشکان هم از این رضایتمندی راضی هستند.»
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی نیز در گفتگو با خبرنگار ما با تاکید بر اینکه میزان شکایات در تعزیرات و سامانه ۱۶۹۰ بسیار کمتر از گذشته شده، گفت: «این مهم نشان‌دهنده این است که جامعه پزشکی در حال همراهی با طرح و تعرفه‌های جدید است، چراکه پیش از این آمار شکایات بالا بود.» علی فتاحی بافقی با بیان اینکه اغلب شکایت‌هایی که به سامانه ۱۶۹۰ گزارش می‌شود، مربوط به تعرفه نیست، خاطرنشان کرد: «شکایت از عدم فضای کافی برای بستری بیمار، اطلاع از میزان تعرفه و مسائل دیگر دلیل عمده تماس با سامانه ۱۶۹۰ در پایتخت و شهرستان‌هااست.» وی با اشاره به اینکه خیلی از همین تعداد کم شکایات تعرفه‌ای نیز بی‌مورد بوده، تصریح کرد: «پیش‌بینی ما این بود که تعداد شکایت‌ها بالا باشد، اما تعداد کم شکایات نشان‌دهنده این است که نظام پزشکی، بیمارستان‌ها و مسئولین فنی در حال همکاری با اجرای طرح تحول نظام سلامت هستند.»
فتاحی در ادامه از امکان ثبت موارد تقدیر و تشکر در سامانه ۱۶۹۰ خبر داد و گفت: «قاعدتا تعداد این موارد خیلی کم است، چراکه مردم ما خیلی عادت به تشکر ندارند.» وی به اهمیت آمارگیری از رشته‌ها و مراکز پرشکایت اشاره و تصریح کرد: «با ریشه‌یابی این مساله می‌توان بسیاری از مشکلات درمانی را به راحتی حل و فصل کرد. اگرچه هم‌اکنون نیز این امکان وجود دارد، اما در حال حاضر زمان برای آمارگیری زود است، چراکه قریب به یک ماه از شروع طرح گذشته و نیازمند زمان هستیم.» فتاحی با بیان اینکه آمار حاکی از آن است که برخورد‌ها در استانهای مختلف متفاوت است، اظهار داشت: «حتی اینطور نیست که مرکز استانی با جمعیت بیشتر و پزشک بیشتر شکایت بیشتری داشته باشد. در برخی موارد، دو شهر جمعیت یکسان داشتند، اما میزان شکایت یکی، ده برابر دیگری بود. پس فقط نوع خدمت و کیفیت و کمیت مطرح نیست، زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز در میزان شکایات موثر است.» معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام‌پزشکی در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص آمار شکایات از سامانه 1690، گفت: «آمار دقیق تماس‌های برقرار شده با سامانه ۱۶۹۰ در کارتابل مدیر کل نظارت و برنامه‌ریزی است.» شهریار خاقانی افزود: «از آنجا که رسانه‌ها از این آمار استفاده می‌کنند، ما اجازه ارائه آمار نداریم.» اما در نهایت مدیر کل نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام‌پزشکی در خصوص آخرین آمار شکایات انجام گرفته در این سامانه گفت: «با گذشت یک ماه از آغاز به کار سامانه ۱۶۹۰، ۷۷ هزار و ۹۲۳ تماس با این سامانه صورت گرفته است که از این میان به ۴۶ هزار تماس پاسخ داده شد و از میان تماس‌های پاسخ داده شده ۱۴۸۲ تماس در ارتباط با تعرفه‌های پزشکی بود.» محمد جهانگیری ادامه داد:
«۵ درصد از تماس‌های مربوط به تعرفه با شکایت همراه بود و ۹ درصد آن به تقدیر و تشکر از خدمات بیمارستان‌ها اختصاص داشت.» وی اضافه کرد: «همچنین ۱۶۶ مورد از تماس‌های شکایت از تعرفه‌ها در زمینه بستری افراد در بیمارستان‌ها بود و میانگین پرونده‌های شکایت در شهر تهران در سامانه ۱۶۹۰، به ۱۵ مورد می‌رسد.»
محسن طاهرمیرزایی
