روزنامه سپید | اخبار 11 | 08 خرداد 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d30151
علی‌رغم وجود استانداردهای مشخص و علمی در خصوص میزان مجاز اشعه تابیده شده به مادر باردار، هنوز نگرانی واضطراب نابجایی در مدیریت ترومای بارداری در مراکز درمانی وجود دارد. براساس مطالعات متعدد، این موضوع به اثبات رسیده که مقادیر کمتر از ۱۰ راد اشعه ایکس تقریبا موجب بروز اختلالات ساختاری و عملکردی در جنین نمی‌شود. البته بروز اختلالات در سنین ارگانوژنز (هفته‌های ۹-۲) بیشترین میزان ممکن است. بهتر است بدانیم کمتر از یک درصد مصدومین تروما به تابش بیش از ۳ راد اشعه نیاز پیدا می‌کنند. البته میزان دریافت اشعه به عواملی نظیر کیفیت تجهیزات تصویربرداری، تکنیک به‌کار گرفته شده، تعداد تصاویر اخذ شده در یک زمان مشخص، جثه مادر و حجم رحم بستگی دارد.
به عنوان یک اصل، نباید به دلیل ترس از آثار اشعه بررسی‌های رادیوگرافیک در مادر باردار دچار محدودیت شود، هرچند منطقی است با استفاده از تدابیری همچون محدودکردن ناحیه مورد بررسی، تنظیم میزان اشعه دستگاه و استفاده از محافظ سربی میزان اشعه را به حداقل رساند. در جدول روبرو میزان اشعه در هریک از انواع تصویربرداری مشخص شده است.
در مورد استفاده از اولتراسوند باید گفت، اولتراسوند بهترین و مطمئن‌ترین وسیله ارزیابی همزمان مادر و جنین است که در صورت استفاده توسط فرد متبحر حساسیت و اختصاصیت بالایی در تشخیص آسیب‌های داخل شکمی مادر و همچنین تشخیص آسیب‌های جفت و جنین دارد. موارد محدودیت سونوگرافی شامل تبحر ناکافی اپراتور، چاقی بیمار، سابقه اعمال جراحی متعدد شکمی و هوای زیرجلدی است.
اگر یافته‌های سونوگرافی قطعی نبوده و بیمار ناپایدار باشد، بهتر است لاواژ تشخیصی پریتوئن با رویکرد بالای مثانه واز طریق برش باز صورت گیرد.
استفاده از سی‌تی اسکن وMRI در ارزیابی بیمار ترومایی بطور فزاینده‌ای رو به گسترش است. یکی از مشکلات استفاده از این تکنیک‌ها نیاز به انتقال بیمار به بخش رادیولوژی و خارج شدن وی از دید مستقیم و شرایط تحت کنترل است. هر دوی این تکنیک‌ها توانایی تشخیص آسیب احشا توپر را به‌خصوص پس از ترومای نافذ پشت و فلانک دارند، هرچند قدرت تشخیص سی‌تی اسکن در آسیب‌های دیافراگم و روده باریک محدود است.
در خصوص استفاده در بارداری، در سی‌تی اسکن سر و قفسه سینه میزان اندکی اشعه تابانده می‌شود که با استفاده از روش‌های حفاظتی موثر مانند به‌کار بردن شیلد، می‌توان بدون نگرانی از این روش تشخیصی بهره برد.
به‌کارگیری MRI باتوجه به فقدان اشعه مضر، محدودیتی در بارداری ندارد.
حجت شیخ‌مطهرواحدی
