روزنامه سپید | اخبار 11 | 03 خرداد 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d29313
از آنجا که تغییرات شدید یون پتاسیم (هم هیپوکالمی و هم هیپرکالمی) که می‌توانند تهدید کننده حیات باشند، ممکن است صرفا با احساس ضعف خود را نشان دهند و از طرفی درمان فوری و مناسب این اختلالات بسیار مهم است، در اینجا به اختصار مروری بر این اختلالات الکترولیتی، تغییر نوار قلب نشان دهنده این اختلالات و درمان اولیه آنها خواهیم داشت.
به پتاسیم کمتر از 5/3 هیپوکالمی گفته می‌شود چون پتاسیم یک یون داخل سلولی است و به ازای هر 3/0 میلی‌اکی‌والان کاهش پتاسیم آزمایشگاه از میزان نرمال 100 میلی‌اکی‌والان کاهش در میزان پتاسیم کل بدن خواهیم داشت.
تغییرات نوار قلب در هیپوکالمی: صاف شدن موج T، واضح شدن موج U، طولانی شدن QT، تغییرات غیر اختصاصی ST-T و خطر ایجاد تورساد (TDP) است (شکل روبرو).
شایع‌ترین علائم هیپوکالمی شامل طپش قلب، خستگی زودرس، ضعف و گاهی درد عضلانی، پارستزی، کاهش رفلکس تاندونی عمقی و در موارد شدید حتی کانفوزیون است. علل اصلی هیپوکالمی در پنج دسته کلی طبقه‌بندی می‌شود:
از دست رفتن پتاسیم از کلیه: در اثر مصرف دیورتیک، استروئید، هیپرآلدوسترونیسم، DKA، RTA، مصرف الکل و مصرف پنی‌سیلین با دوز بالا از دست رفتن پتاسیم از راهی غیر از کلیه: تعریق، اسهال، استفراغ، مصرف ملین شیفت پتاسیم به داخل سلول: در اثر هیپرونتیلاسیون، آلکالوز متابولیک، داروها کاهش مصرف پتاسیم: در اثر مصرف زیاد الکل و سوءتغذیه علل اندوکرین: مثل کوشینگ، درمان با انسولین و ...
اندازه‌گیری پتاسیم ادرار و انجام ABG در پیدا کردن علت کمک کننده است.
درمان: در بیماران بدون علامت یا با علائم خفیف با هیپوکالمی خفیف تا متوسط، 40 تا 60 میلی‌اکی‌والان کلرید پتاسیم خوراکی هر 4-2 ساعت داده می‌شود.
در هیپوکالمی شدید مانیتورینگ قلبی و تعبیه راه وریدی لازم است و کلرید پتاسیم با سرعت 20-10 میلی‌اکی‌والان در ساعت تزریق می‌شود. در موارد نادری که نیاز به تزریق پتاسیم با سرعت بیشتر از 20 میلی‌اکی‌والان در ساعت باشد، مانیتورینگ مداوم قلبی و تعبیه رگ مرکزی لازم است. اغلب هیپوکالمی همراه با هیپومنیزیمی دیده می‌شود، به همین علت باید سطح منیزیم نیز چک شود و معمولا جایگزینی پتاسیم همراه با جایگزینی منیزیم است (سولفات منیزیم با دوز 5/0 گرم در ساعت داده می‌شود)، چون در غیر اینصورت پتاسیم وارد سلول نشده و قسمت اعظم آن از راه کلیه دفع می‌شود. در صورت نامشخص بودن علت هیپوکالمی یا وجود هیپوکالمی شدید همراه ضعف شدید باید قبل از شروع درمان یک نمونه ادرار جهت اندازه‌گیری پتاسیم ادرار گرفته شود تا بیماری کلیوی یا اندوکرین از دست دهنده پتاسیم بررسی شود.
