روزنامه سپید | اخبار 13 | 28 اردیبهشت 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d28649
سالیان سال است که پزشکان از تست PSA خون برای غربالگری مردان مبتلا به سرطان پروستات استفاده می‌کنند. این تست سطح پروتئینی را در خون اندازه‌گیری می‌کند که به‌وسیله غده پروستات ساخته شده و به نام آنتی‌ژن اختصاصی پروستات یا همان PSA شناخته می‌شود. اما این تست گاه می‌تواند مضراتی بیش از مزایا برای فرد داشته باشد که دلایل آن در زیر می‌آید.
1) اغلب نیازی به انجام این تست نیست: اغلب مردانی که PSA بالا دارند، مبتلا به سرطان پروستات نیستند. این سطح بالای PSA می‌تواند به دلایل زیر باشد: بزرگی غده پروستات، عفونت غده پروستات، فعالیت جنسی اخیر و دوچرخه‌سواری طولانی‌مدت که اخیرا انجام شده باشد.
تا 25 درصد مردان با PSA بالا ممکن است مبتلا به سرطان پروستات باشند که این مساله بستگی دارد به سن و سطح PSA. اما اغلب این سرطان‌ها باعث بروز مشکلی نمی‌شوند. این مساله که مردان مسن در غده پروستات خود سلول سرطانی داشته باشند، امری شایع است. این سرطان‌ها اغلب رشد آهسته‌ای دارند و احتمال گسترش آنها به بیرون از غده بعید است. به همین دلیل، اغلب باعث بروز علایم یا مرگ بیمار نمی‌شوند.
مطالعات مختلف نشان داده انجام تست‌های روتین PSA در هزار مرد 55 تا 69 ساله، فقط از یک مورد مرگ در اثر سرطان پروستات جلوگیری می‌کند. اما PSA خطراتی هم دارد.
2) تست‌ها و درمان‌های سرطان پروستات خطراتی دارند: اگر سطح PSA غیرطبیعی باشد، احتمالا باید تحت بیوپسی قرار گیرید. پزشک سوزنی را از دیواره رکتوم وارد کرده و به پروستات می‌رساند تا چندین نمونه بگیرد. انجام بیوپسی می‌تواند دردناک بوده و باعث خونریزی شود. مردان می‌توانند مبتلا به عفونت‌های جدی هم شوند و شاید نیاز به مراقبت در بیمارستان هم پیدا کنند.
جراحی یا اشعه‌درمانی هم درمان‌های معمول سرطان پروستات است. آنها می‌توانند بیشتر از آنکه منفعت داشته باشند، به بیمار ضرر برسانند.
3) غربالگری می‌تواند هزینه بالایی داشته باشد: هزینه خود تست PSA اندک است اما اگر نتیجه آن غیرطبیعی باشد، به هزینه‌ها افزوده خواهد شد. پزشک اغلب درخواست انجام بیوپسی را می‌کند که آنهم هزینه بالایی را به بیمار تحمیل می‌کند. اگر انجام بیوپسی به بیمار آسیب برساند، هزینه‌های درمان عوارض را هم باید به آن افزود.
4) چه زمانی به انجام تست PSA نیاز است؟ اگر سن شما 50 تا 74 سال است، باید برای انجام تست PSA با پزشک خود صحبت کنید و از وی در مورد خطرات و مزایای آن بپرسید.
مردان کمتر از 50 سال یا بالاتر از 75 سال به ندرت به انجام تست PSA نیاز دارند، مگر آنکه با خطر بالای ابتلا به سرطان پروستات مواجه باشند. این خطرات شامل موارد زیر هستند:
اگر سابقه خانوادگی سرطان پروستات داشته باشید، خصوصا در فامیل درجه یک مانند پدر یا برادران، احتمال بروز سرطان پروستات در شما بیشتر است.
اگر فامیل شما پیش از سن 60 سالگی مبتلا به سرطان پروستات شده یا پیش از سن 75 سالگی در اثر آن فوت کرده باشد، خطر ابتلای شما هم بیشتر خواهد شد. این نوع سرطان‌ها بیشتر احتمال دارند که سریع‌تر رشد کنند.
اگر شما با این خطرات روبه‌رو هستید، شاید پزشک از شما بخواهد که پیش از سن 50 سالگی تست PSA را انجام دهید.
مترجم: مریم حسینی
