چاپ خبر
‌نشانگرهای تومور را بشناسیم (2)
آیا رهنمودهایی برای استفاده از نشانگرهای تومور وجود دارد؟
روزنامه سپید   |   اخبار 5   |   15 بهمن 1393   |   لینک خبر:   sepidonline.ir/d27602

خیر، انستیتوی ملی سرطان آمریکا چنین رهنمودهایی ندارد، اما برخی سازمان‌ها این رهنمودها را برای بعضی از انواع سرطان ارائه کرده‌اند. انجمن انکولوژی بالینی (ASCO)، سازمانی غیرانتفاعی است که بیش از 25 هزار کارشناس سرطان در سرتاسر جهان، رهنمود عملی بالینی را با تنوعی از موضوعات، شامل نشانگرهای تومور برای سرطان پستان و روده بزرگ دارد. انستیتوی ملی سرطان آمریکا که سازمانی غیرانتفاعی است، شبکه‌ای از مراکز تحقیقاتی سرطان بوده و رهنمودهایی را برای بیماران فراهم می‌کند که شامل اطلاعات نشانگرهای تومور ویژه چندین نوع از سرطان است. آکادمی ملی بیوشیمی بالینی (NACB) نیز سازمانی حرفه‌ای است که به پیشرفت علوم و روش‌های آزمایشگاهی بالینی، از طریق تحقیق، آموزش و پیشرفت حرفه‌ای، اختصاص یافته است. این آکادمی رهنمودهای عملی و توصیه‌هایی برای استفاده از تومور مارکرها (نشانگرها) در کلینیک منتشر کرده‌ که بر استفاده مناسب از نشانگرهای توموری سرطان‌های خاص متمرکز شده ‌است.
آیا از نشانگرهای تومور می‌توان به‌جای غربالگری سرطان استفاده کرد؟
غربالگری برای تشخیص زودتر یک سرطان، پیش از بروز هرگونه علامت، به‌کار می‌رود. برای اینکه پژوهش غربالگری مفید باشد، باید حساسیت و اختصاصی بودن بالایی داشته باشد. منظور از حساسیت، توانایی پژوهش در شناسایی افراد بیمار است. اختصاصی بودن، به توانایی پژوهش در شناسایی افراد غیر بیمار اشاره دارد. بیشتر نشانگرهای تومور یا به‌قدر کافی حساس نیستند یا به اندازه کافی اختصاصی نیستند که در غربالگری سرطان استفاده شوند. حتی آزمایش‌هایی که به‌طور معمول استفاده می‌شوند، کاملا حساس یا اختصاصی نیستند. مثلا، آنتی‌ژن ویژه پروستات (PSA)، اغلب در غربالگری مردان مبتلا به سرطان پروستات به‌کار می‌رود، اما هنوز اثبات نشده که بیماریابی سریع‌تر افراد مبتلا باعث افزایش طول عمر می‌شود. سطوح افزایش‌یافته PSA بعید نیست ناشی ازسرطان پروستات یا توده خوش‌خیم باشد و اکثر مردان با سطوح افزایش‌ یافته PSA، به سرطان پروستات مبتلا نیستند. افزون بر آن، هنوز مشخص نیست که آیا فواید غربالگری از طریق PSA مهم‌تر و ارجح‌تر از خطرهای آزمون‌های تشخیصی برای پیگیری و درمان‌های سرطان باشد.
CA125، نشانگر تومور دیگری است که گاهی جهت غربالگری زنانی استفاده می‌شود، که خطر بالایی برای ابتلا به سرطان تخمدان دارند. دانشمندان در حال مطالعه این موضوع هستند تا بفهمند که آیا اندازه‌گیری CA125 همراه با آزمون‌ها و آزمایش‌های دیگر، برای یافتن سرطان تخمدان، قبل از بروز و پیشرفت علائم، مفید است یا نه. تاکنون، اندازه‌گیری CA125 به‌قدر کافی حساس یا اختصاصی نبوده تا برای غربالگری همه زنان در معرض ابتلا به سرطان تخمدان به‌کار رود. CA125 به‌طور عمده، برای نشان دادن پاسخ به درمان و بررسی عود بیماری در زنان مبتلا به سرطان تخمدان به‌کار می‌رود.