روزنامه سپید | اخبار 12 | 06 اردیبهشت 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d22823
عفونت‌های مجاری ادراری، در زنان بسیار شایع‌اند و به انواع حاد(عفونت بدون عارضه)، راجعه یا عارضه‌دار طبقه‌بندی می‌شوند. به دلیل افزایش میزان بروز مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی، روز به روز درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها اثربخشی کمتری از خود نشان می‌دهد. درمان عفونت‌های عارضه‌دار مجاری ادراری، یکی از مشکلات جدی است؛ زیرا شیوع عفونت با باکتری‌های گرم منفی مقاوم به چندین گروه دارویی، رو به رشد است. 2 آنتی‌بیوتیک وریدی جدید با نام‌های تجاری زرباکسا (Zerbaxa)و آویکاز(Avycaz)، به‌نظر می‌رسد که در غلبه بر برخی از مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی ایجاد شده توانمند هستند. هر دوی این آنتی‌بیوتیک‌ها در ترکیب با هم، یک آنتی‌بیوتیک مهارکننده بتالاکتام ایجاد می‌کنند و در غلبه بر عفونت‌های گرم منفی مقاوم به درمان، اثربخش به‌نظر می‌رسند. عفونت‌های مجاری ادراری، مشکلی جدی در بخش‌های بیمارستانی و غیربیمارستانی است. این عفونت‌ها ممکن است بخش تحتانی مجاری ادراری، بخش فوقانی یا هر 2 قسمت را درگیر کنند. حضور باکتریوری بدون علامت، به وجود باکتری در ادرار بدون هیچ‌گونه علائم بالینی گفته می‌شود. سیستیت به معنای عفونت‌هایی است که به بخش تحتانی دستگاه ادراری محدود می‌شوند و معمولا با علائمی مانند درد در هنگام دفع ادرار، تکرر و فوریت در دفع ادرار و گاه احساس حساسیت به ضربه در قسمت زیر شکم تظاهر می‌کند. پیلونفریت به عفونت مجاری ادراری فوقانی همراه با تب، درد پهلو و باکتریوری گفته می‌شود. عفونت‌های عارضه‌دار مجاری ادراری، در بیمارانی که عوامل خطرساز ابتلا (مانند انسداد جریان ادرار، انسداد مربوط به بزرگی و مشکلات پروستات، سنگ‌های ادراری، تخلیه ناکامل مثانه به دلیل نقایص آناتومیک یا نوروژنیک، بیماری زمینه‌ای از جمله دیابت و بارداری) را دارند بیشتر است.
استراتژی‌های درمان دارویی
در گذشته، درمان سیستیت حاد بدون عارضه، شامل 7 تا 10 روز مصرف آنتی‌بیوتیک بود؛هرچند که مطالعات نشان داده‌اند یک دوره 3 روزه ضدمیکروبی، بیش از 90درصد شانس موفقیت دارد. به دلیل افزایش میزان بروز مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی، درمان‌های بتالاکتام مانند نسل اول سفالوسپورین‌ها و آموکسی سیلین، اثربخشی کمتری نسبت به سایر داروها دارند.
عفونت‌های راجعه مجاری ادراری، به وقوع دو یا تعداد بیشتری عفونت مجاری ادراری طی 6 ماه و نیز 3مورد یا تعداد بیشتری عفونت مجاری ادراری طی یک دوره 12 ماهه گفته می‌شود.استراتژی‌های مورد نظر برای پیشگیری از عود عفونت‌های مجاری ادراری در زنان، شامل پروفیلاکسی مستمر است. استراتژی پروفیلاکسی مستمر عبارت است از درمان آنتی‌بیوتیکی یکبار در روز، یک شب درمیان یا 3 شب در هفته. این استراتژی ممکن است خطر عود عفونت راجعه مجاری ادراری را تا 95درصد کاهش دهد؛ اما ممکن است با مقاومت پاتوژن‌ها همراه باشد. پیشگیری پس از مقاربت عبارت است از مصرف تک‌دوز آنتی‌بیوتیک 2 ساعت قبل از مقاربت و ممکن است برای زنانی که سابقه تجربه عفونت مجاری ادراری را طی 24 الی 48 ساعت پس از مقاربت دارند، مفید باشد.
عفونت‌های عارضه‌دار و مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی
درمان عفونت‌های مجاری ادراری عارضه دار، به دلیل وقوع رو به افزایش مقاومت‌های چند دارویی باکتری‌های گرم منفی، از گذشته دشوارتر است. مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا از جمله جدی‌ترین تهدیدهای بهداشت عمومی را بتالاکتامازهای وسیع‌الطیف و ارگانیسم پسودوموناس آئروژینوزا معرفی کرده و انتروباکتریاسه مقاوم به کارباپنماز را یک تهدید بسیار جدی شمرده است. به متخصصان توصیه شده که الگوهای منطقه‌ای مقاومت دارویی را در طی انتخاب درمان آنتی‌میکروبیال درنظر داشته باشند؛ به ویژه در مورد‌ای کولای، زیرا این میکروب مسئول 75 تا 95 درصد از سیستیت‌های بدون عارضه و پیلونفریت محسوب می‌شود. بهترین استراتژی درمان عفونت‌های ادراری بدون عارضه، براساس اطلاعات به‌دست آمده از آنتی‌بیوگرام‌های بیمارستانی، یک دانش ناشناخته باقی مانده است. البته ممکن است این اطلاعات به دلیل وارد شدن بیماران با عفونت‌های عارضه‌دار به جمعیت تحت بررسی، مخدوش شده باشد.
پیشگیری غیردارویی
روش‌های مطرح برای پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های اداری عبارتند از ادرار کردن قبل و بعد از فعالیت جنسی، هیدراتاسیون، دفع مرتب ادرار، دوش گرفتن به جای استفاده از وان حمام، پرهیز از استفاده از اسپری‌ها و پودرها در ناحیه تناسلی. یک مطالعه جدید که در سال 2015 به چاپ رسیده، روی نقش رژیم غذایی در پیشگیری(یا حتی درمان) عفونت‌های ادراری تاکید کرده است. این مطالعه، دو عامل مهم در مستعد کردن بیمار به بروز مقاومت نسبت به رشد باکتری را مشخص کرده است. اولین عامل، ادرار با pH بالاتر(افزایش قدرت بازی) مطرح شد. pH ادرار ممکن است به دنبال مصرف برخی از غذاها مانند مکمل‌های کلسیم، افزایش یابد. همچنین، داروهای آلکیله‌کننده به صورت داروهای غیرنسخه‌ای در بسیاری از کشورها در دسترس هستند. عامل دیگری که در مطالعه به آن اشاره شد، پروتئین سیدروکالین بود که توسط انسان‌ها در طی عفونت‌های ادراری تولید شده و دریافت آهن توسط باکتری‌ها را بلوک می‌کند. مواد غذایی غنی از پلی‌فنول‌ها مانند چای، قهوه و کرانبری بری‌ها فعالیت ضدباکتریایی سیدروکالین را تحت تاثیر قرار داده و در پیشگیری از عفونت‌های ادراری یا درمان این عفونت‌ها بدون تجویز آنتی‌بیوتیک، کمک‌کننده‌اند.
منبع:US.Pharmacist,2016
شیرین میرزازاده
