روزنامه سپید | اخبار 10 | 24 فروردین 1395 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d21089
کیست‌های بزرگ منجر به ناراحتی‌های شکمی و دردهای شکمی می‌شوند. چنانچه کیست بزرگ بوده و بر مثانه فشار وارد کند، فرد دچار تکرر ادرار خواهد شد، چراکه ظرفیت مثانه کاهش می‌یابد. برخی از زنان کیست‌هایی دارند که از انواع کیست‌های معمول به حساب نمی‌آیند و علائمی نیز ندارند، ولیکن پزشک در معاینات رحمی وجود آن را تشخیص می‌دهد. غالبا توده‌های کیست تخمدانی که بعد از یائسگی تشکیل می‌شوند، سرطانی (بدخیم) هستند. بنابراین چنین فاکتورهایی، اهمیت بالای معاینات منظم رحمی را نشان می‌دهند .
کیست‌های زیر کمتر از کیست‌های کارکردی معمول هستند:
کیست‌های درموئید: این کیست‌ها حاوی بافت‌هایی همچون مو، پوست یا دندان هستند. به ندرت سرطانی‌اند ولیکن می‌توانند بزرگ شده و منتهی به حرکت دادن تخمدان به خارج از محل خود در لگن شوند. چنین شرایطی خطر چرخش‌های دردناک تخمدانی را افرایش می‌دهند که پیچ‌خوردگی تخمدانی نامیده می‌شوند.
آندومتریوما: این کیست‌ها در نتیجه آندومتریوز به وجود می‌آیند، شرایطی که سلول‌های رحمی در خارج از رحم رشد پیدا می‌کنند. برخی از این بافت‌ها به تخمدان متصل می‌شوند و رشد آنها در این قسمت منجر به تشکیل کیست‌های آندومتریوما می‌شود .
کیست آدنوم: این نوع کیست‌ها در بافت تخمدان رشد می‌کنند و حاوی مواد مترشحه سروزی یا موکوس هستند. ضخامت آنها می‌تواند تا 12 اینچ (حدود 5/30 سانتی‌متر) و یا بیشتر رشد پیدا کند و منتهی به پیچ‌خوردگی تخمدان شوند.
آزمایش‌های تشخیصی: معمولا وجود کیست تخمدان در طول معاینات رحمی مشخص می‌شود. چنانچه پزشک مشکوک به وجود کیست شود، آزمایشات بیشتری را توصیه می‌کند تا نوع آن را تشخیص دهد و نیاز شما را به درمان نیز تعیین کند.
پزشک در جهت رسیدن به یک تشخیص درست، سوالات متعددی رابرای خود مطرح کرده و پاسخ می‌دهد:
در رابطه با شکل: آیا شکل کیست غیرطبیعی است؟
در رابطه با سایز: سایز کیست چقدر است؟
در رابطه با ترکیب: آیا کیست با مایع، مواد جامد و یا مخلوط آن دو پر شده است؟ کیست‌های حاوی مایع، سرطانی نیستند ولی آن دسته از کیست‌هایی که با مواد جامد و یا مخلوط (هر دو مواد جامد و مایع) پر شده‌اند، به ارزیابی‌های بیشتر برای تعیین وجود سرطان نیاز دارند.
تست بارداری: تست مثبت بارداری نشان‌دهنده کیست از نوع جسم زرد است، یعنی زمانی که فولیکول پاره شده تخمک خود را رها می‌کند، مجددا بسته شده و با مایع پر می‌شود و کیست جسم زرد را تشکیل می‌دهد.
سونوگرافی رحم و اجزای رحمی: در این فرایندِ بدون درد از دستگاه مبدل (ترانسدیوسر) برای فرستادن و گرفتن امواج صوتی فرکانس بالا (اولتراسوند) استفاده می‌کنند. این دستگاه می‌تواند از روی شکم یا درون واژن حرکت داده شود تا تصاویری از رحم و تخمدان‌ها روی یک صفحه ویدیویی ایجاد کند. سپس پزشک به آنالیز و بررسی این تصاویر می‌پردازد تا وجود کیست را تعیین کرده و محل را مشخص و ترکیب آن را نیز از لحاظ محتوای آن (مایع، جامد، یا مخلوط) تعیین سازد .
لاپارسکوپی: از لاپاروسکوپ که وسیله‌ای نورانی و باریک است، به منظور مشاهده تخمدان‌ها و برداشتن کیست تخمدانی استفاده می‌کنند، بدین‌ترتیب که از طریق برش کوچکی دستگاه را وارد حفره شکمی می‌کنند .
آزمایش خون CA 125: معمولا سطوح خونی پروتئینی به نام آنتی‌ژن سرطان 125 (CA 125) در زنان مبتلابه سرطان تخمدان اندازه‌گیری می‌شود. چنانچه فرد کیست‌های تخمدانی جامد داشته و در معرض خطر سرطان تخمدان قرار داشته باشد، پزشک سطوح CA 125 را در خون اندازه‌گیری می‌کند تا به تعیین سرطانی بودن کیست موجود بپردازد. سطوح افزایش یافته CA 125 در بیماری‌های غیرسرطانی دیگری نیز دیده می‌شوند، بیماری‌هایی همچون آندومتریوز، فیبروم رحمی و بیماری التهابی رحم.
منبع: UpToDate
