زمانی که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شکل گرفت، اگرچه حوزه دارو و تجهیزات پزشکی را از این تحریم‌ها معاف کرده بودند اما تاثیراتی که مشکلات مالی و تحریم بانک‌های ایرانی بر دارو گذاشت، بیماران را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرد. این موضوع به خصوص در بخشی مانند مراقبت‌های ویژه که به طور معمول پذیرای سخت‌ترین بیماران بیمارستان‌هاست شرایط حادتری پیدا کرد. آنتی‌بیوتیک‌هایی که بعضا جان بیماران به آنها بستگی داشت تابع شرایط تحریم دچار کمبود بود و همین موضوع بیماران و خانواده‌های آنها را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌داد. تهیه این اقلام در بیشتر مواقع با مشکلات زیادی همراه بود و همراهان بیمار باید نسخه به دست از این داروخانه به آن داروخانه برای تهیه دارو مراجعه می‌کردند. جایگزین کردن داروهای اصلی با داروهای مشابه که تاثیرگذاری لازم را نداشت و با عوارض بیشتری برای بیماران همراه بود، نیز نگرانی‌های زیادی را در حوزه مراقبت‌های ویژه ایجاد کرد.

     از سوی دیگر تحریم‌ها بر روی تجهیزات بخش مراقبت‌های ویژه نیز تاثیرات منفی خود را به جا گذاشت و بارها و بارها بیمارستان‌ها را برای خرید دستگاه‌ها با مشکل مواجه کرد. فشارهایی که در آن زمان بر وزارت بهداشت برای رفع این مشکلات وجود داشت، خود گویای این امر است.

     بیماران بخش ICU به طور معمول جزو سخت‌ترین بیماران بیمارستانی و نیازمند داروهای مختلف آنتی‌بیوتیک، اعصاب، کلیه و سایر داروهای حیاتی وارداتی هستند که به شدت تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفتند. این در حالی است که شرایط سخت بیمار بخش مراقبت‌های ویژه فشارهای روحی و روانی زیادی بر خانواده‌های آنها وارد می‌کند، بنابراین وقتی مشکل دیگری مانند کمبود دارو نیز برای آنها پیش می‌آید، سختی‌ها و نگرانی‌های آنها چندین برابر خواهد شد و چیزی از همراه بیمار باقی نمی‌ماند. از سوی دیگر گران‌شدن داروها فشار مالی مضاعفی به بیماران و خانواده‌های آنها وارد کرد و در مواردی شاهد بودیم که خانواده‌ها به دلیل مشکلات مالی ناشی از گرانی دارو دچار فقر شدند. با کاهش تحریم‌ها پس از روی کار آمدن دولت جدید تا حدودی مشکلات کمبود دارویی در کشور رفع شد. هرچند هنوز به شرایطی که مورد انتظار پزشکان است نرسیده‌ایم. چرا که یک پزشک انتظار دارد بهترین داروها و درمان‌های ممکن را برای بیمار خود استفاده کند تا بیمار با کمترین عارضه بهبود یابد. اما ما هنوز با این بهترین‌ها فاصله داریم. هرچند باید بپذیریم که وزارت بهداشت در دولت یازدهم نسبت به دوره پیشین خود موفق‌تر عمل کرد و توانست تا حدودی مشکلات را رفع کند اما هنوز با استانداردها فاصله داریم و این انتظار وجود دارد که تمهیداتی اندیشیده شود تا در صورت بروز مشکلات مشابه امکان واردات دارو از چندین مبدا فراهم باشد. البته ناگفته نماند که در زمان تحریم‌ها به دلیل محدودیت‌هایی که برای ورود دارو وجود داشت از کشورهایی اقدام به واردات دارو کردیم که با استانداردهای جهانی فاصله داشتند و شاهد بودیم که داروهای تقلبی زیادی وارد بازار شد و شرکت‌های قارچ‌گونه‌ای رشد کردند که با واردات داروی نامناسب صدمات جبران‌ناپذیری به مردم وارد کردند. حال با رفع تحریم‌ها، این انتظار وجود دارد که وزارت بهداشت برای جمع‌آوری این شرکت‌ها و داروهای غیر استاندارد اقدام کند تا خطری متوجه سلامت مردم نشود.

علی‌امیر سوادکوهی
رئیس انجمن UCI