افرادی که روزشـان بیشـتر یـا کمـتر از 24 سـاعت است
الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته، یکی از چهار اختلال خواب درون‌زاد ریتم سیرکادین است که در تقسیم‌بندی بین‌المللی خواب عنوان شده است. همان‌طور که اشاره شد، الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته به شرایطی اطلاق می‌شود که ریتم سیرکادین فرد بر چرخه خواب و بیداری 24 ساعته محیطی منطبق نباشد.
تاو(Tau) فردی کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از 24 ساعت، ناشی از عدم انطباق است و موجب ناتوانی وی در پذیرش شبانه‌روز 24 ساعته می‌شود. برای مثال، فردی با تاو 5/24 ساعته، 30 دقیقه امروز عقب می‌افتد، 1 ساعت فردا و 1/5 ساعت پس‌فردا.
در چنین موردی، در کل 48 روز طول خواهد کشید تا فرد چرخه خواب و بیداری‌اش با چرخه تقویمی منطبق شود. از این 48 روز، فقط 16 روز آن فرد در شرایطی نزدیک به وضعیت نرمال انطباق یافته خود خواهد بود.
همچنین بخشی از چرخه، دقیقا عکس شرایط نرمال فرد است. در نتیجه، بیماران متناوبا علایم این اختلال را نشان می‌دهند. این وضعیت نامنظم خواب و بیداری می‌تواند به بی‌خوابی و در عین حال خواب‌آلودگی شدید در طی روز منجر شود که فرد را در کار، مدرسه، روابط فردی و اجتماعی و سایر وظایف روزانه با مشکل روبرو می‌کند. علائم الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته برای هر بیمار منحصر به فرد است.
در اغلب موارد، بیماران از خواب شبانه مختل، چرت در طول روز و تحریک‌پذیری شدید شکایت دارند.
کمترین معیارهای لازم برای تشخیص الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته عبارتند از: شکایت از مشکل در به خواب رفتن یا دشواری از خواب بیدار شدن، تاخیر پیشرونده شروع و پایان خواب، ناتوانی در انطباق با برنامه خواب و بیداری 24 ساعته و ادامه یافتن بیش از 6 هفته این الگوی خواب و بیداری غیرمنظم.
در اغلب موارد، الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته در افراد کاملا نابینا به دلیل ناتوانی آنها در درک نور رخ می‌دهد. از میان 3/1 میلیون نابینایی که در ایالات‌متحده زندگی می‌کنند، نزدیک به 65 تا 95 هزار نفر برایشان تشخیص الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته گذاشته می‌شود.
الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته، فقط یک اختلال خواب نیست؛ یک اختلال ریتم سیرکادین است. بنابراین درمان آن با خواب‌آورهای آرامش‌بخش استاندارد عملی نخواهد بود.
در مواجهه با این اختلال مهم است که برای برطرف کردن عوامل ایجادکننده تلاش کنیم و علامت درمانی تنها کافی نیست. آکادمی طب خواب آمریکا توصیه‌هایی را برای ارزیابی و درمان الگوی خواب و بیداری غیر24ساعته منتشر کرده که آخرین نسخه آن در سال 2007 میلادی به روزرسانی و روی سایت این مرکز منتشر شده است.