درد گردن علل متعددی دارد، ولی از شایع‌ترین علت‌های ایجاد آن کشیدگی عضلات، آرتروز مهره‌های گردنی و هرنی دیسک بین‌مهره‌ای است. از اقدامات متعددی برای درمان هرکدام از این بیماری‌ها استفاده می‌شود. بعضی از این اقدامات، مشترک بین این بیماری‌ها است. مثلا استفاده از داروهای ضدالتهاب، گرما و استراحت در همه آنها شدت درد را کاهش می‌دهد.

     از مهم‌ترین اقدامات درمانی که شاید بتوان گفت مهم‌ترین قسمت درمان این بیماری‌ها است، انجام نرمش‌های طبی خاصی به منظور تقویت عضلات گردن و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان‌ها و عضلات گردن است. از مهم‌ترین علل مستعد کننده ابتلا به همه این بیماری‌ها ضعف عضلات گردن و کم‌شدن قابلیت انعطاف عضلات گردن است. زندگی شهری جدید موجب هرچه دورتر شدن انسان‌ها از فعالیت‌های بدنی شده است.

     شغل‌های پشت میزنشینی، نه تنها موجب ضعیف شدن عضلات مختلف انسان می‌شود، بلکه به علت وضعیت بد نشستن پشت میز، موجب وارد شدن فشارهای زیادی به مفاصل می‌شود. این عوامل در درازمدت موجب بروز درد گردن و کمر و زانو می‌شود. نرمش‌های گردن با تقویت عضلات گردنی و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان‌ها و عضلات گردن، موجب کاهش فشار روی مهره و دیسک گردن شده و تاثیر قابل‌توجهی در کاهش و حتی حذف کامل دردهای گردنی دارد. مهم‌ترین نکته در انجام این نرمش‌ها این است که در موارد زیر باید از انجام نرمش‌ها اجتناب شود. انجام نرمش‌ها در این حالات ممکن است موجب افزایش شدت درد شود: 1) در مواقعی که درد گردن تازه شروع شده است، 2) اگر کسی مدت‌ها درد گردن داشته و در چند روز اخیر شدت درد به ناگهان افزایش پیدا کرده است.

     نرمش‌های گردن در موارد زیر موثرند: 1) در افرادی که سال‌ها دچار درد گردن بوده‌اند، 2) در کسی که مدت‌ها درد گردنی داشته و اخیرا شدت درد او افزایش یافته یا کسانی که برای اولین‌بار دچار درد گردن شده‌اند، باید ابتدا با انجام دیگر اقدامات درمانی مانند استفاده از داروهای ضدالتهاب و گرم کردن گردن و استراحت، درد گردن را کاهش داد و سپس نرمش‌ها را شروع کرد. ممکن است بپرسید اگر با انجام اقدامات درمانی دیگر درد گردن کاهش یابد، دیگر چه احتیاجی به انجام نرمش‌های گردنی است. علت آن است که چون عامل اصلی درد گردن در بیماری‌های ذکر شده، ضعف عضلات گردن و کاهش قابلیت انعطاف لیگامان‌ها و عضلات گردن است، حتی وقتی درد از بین می‌رود، عامل اصلی زمینه‌ساز باقی مانده است. دیر یا زود بعد از چند ماه یا چند سال فرد دوباره دچار درد گردن می‌شود. با افزایش سن فرد و ضعف بیشتر عضلات گردن، احتمال عود درد بیشتر می‌شود. درمان درست این است که با مقابله با علت اصلی بیماری راه را بر برگشت مجدد بیماری برای همیشه ببندیم. در مواردی هم که بیمار مدت‌ها دچار درد گردن بوده، انجام نرمش‌ها با از بین بردن علت زمینه‌ای نقش مهمی در درمان دارد.

     نرمش‌ها دو دسته هستند. نرمش‌های کششی که همان‌طور که گفته شده موجب افزایش قابلیت انعطاف عضلات و رباط‌های گردن می‌شوند و نرمش‌های تقویتی که موجب تقویت عضلات گردن می‌شوند. شروع تمرینات با انجام نرمش‌های کشش است و بعد از مدتی باید نرمش‌های تقویتی هم به نرمش‌های کششی اضافه شوند.

مهرداد منصوری
متخصص ارتوپدی