مقایسه ویزیت،درآمد و زیرمیزی پزشکان ایرانی با پزشکان جهان
برای مردم کشور ما شناخت تفاوت‌ها و شباهت‌ها با سایر کشورهای جهان حائز اهمیت است، چنانچه مارگارت چان، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت نیز از این ویژگی مردم ما و توجه به رتبه‌بندی جهانی در میان اقشار مختلف تعجب کرد و این موضوع را جالب دانست. به هر حال روز گذشته رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با تشریح واکنش آمریکایی‌ها درباره تفاوت طرح تحول سلامت ایران در زمان ریاست جمهوری روحانی با طرح درمانی اوباما؛ به مقایسه ای بین قیمت میزان ویزیت، درآمد و زیرمیزی پزشکان ایرانی با پزشکان جهان پرداخت.
علی جعفریان رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران که چندی قبل ماموریتی دانشگاهی به ایالات متحده آمریکا داشت گفت:« آمریکایی‌ها بیشترین میزان از تولید ناخالص داخلی یا GDP را برای بهداشت و درمان هزینه می‌کنند ولی سلامتشان نسبت به کشورهای دیگر پایین است و مشکلاتی دارند و وضع خوبی ندارند. هر رئیس جمهوری که آنجا می‌خواهد سر کار بیاید باید یک برنامه بهداشت و درمان ارائه دهد و بدون آن حرفش پیش نمی‌رود.»
جعفریان تصریح کرد:« از بُعد پرداخت و دریافت عددهای ما با آنجا قابل مقایسه نیست به خاطر اینکه متوسط درآمد یک پزشک متخصص در آمریکا حدود 250 تا 300 هزار دلار در سال است و این آمارها را سایت مشخصی اعلام می‌کند که آخرین آمار از این دست اطلاعات به طور متوسط درآمدی بین 170 هزار دلار هست تا حدود 400 هزار دلار که کمترین درامد برای رشته‌های عفونی با 170 هزار دلار بوده است و بیشترین آن نیز برای ارتوپدی که 413 هزار دلار بوده است، بنابراین اگر درآمد متوسط کل را بگیریم حدود 200 هزار دلار در سال می‌شود.»
وی ادامه داد: «ما در ایران در پزشکی اصلاً از این اعداد نداریم و از طرفی هم مقایسه اعداد ما با آمریکایی‌ها کار درستی نیست. اختلاف آنقدر زیاد است که قابل بحث نیست. در ایران اتفاقی که می‌افتد این است که درآمد چند نفر خاص را که درآمد بالایی دارند را ملاک قرار می‌دهیم برای درآمد کل پزشکان. کما اینکه اگر درآمد چند نفر بسیار پایین را ملاک درآمد قرار بگیریم، هم غلط است. ما در دانشگاه علوم پزشکی تهران، پزشکان تمام وقت جغرافیایی‌مان (پزشکان متخصصی که تمام وقت در دانشگاه کار می‌کنند) قبل از طرح تحول سلامت درآمدشان متوسط حدود 7 میلیون و 800 هزار تومان بود. حال این آمار برای برترین دانشگاه علوم پزشکی ایران است که بهترین متخصص‌ها در آن مشغول فعالیت هستند.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهیم چنین مقایسه‌ای کنیم کدام کشورها را می‌توانیم با ایران مقایسه کنیم، افزود: «کشورهای همسایه ما همه بیش از این مقدار هستند. به جز جاهایی مانند عراق که طب‌شان دولتی است و بیمار رایگان درمان می‌شود. اما آنجایی که تعرفه دارند و اعداد را اعلام کردند اصلاً با وضعیت درآمد در ایران قابل مقایسه نیستند، مثلاً یک ویزیت متخصص در ایران حدود 30 هزار تومان تومان است یعنی 10 دلار؛ شما این قیمت را در هیچ جا نمی‌توانید پیدا کنید، زیرا ویزیت در کشورهای عربی از 50 تا 60 دلار به بالا شروع می‌شود. ترکیه را نمی‌دانم چقدر است. ولی آنچه که شنیدم 4 برابر اینجا بود (فکر کنم). بنابراین اگر می‌خواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم منطقی اش این است که اگر ما می‌خواهیم یک آدم با انگیزه و با سواد و باهوشمان بیاید پزشکی بخواند و به مردم سرویس دهد باید «مابه‌ازایش» را هم درست کنیم. نمی‌شود بگوییم فقط فی سبیل الله کار کنند.»
وی درباره معضل زیرمیزی در ایران و اینکه آیا زیرمیزی در کشورهای دیگر وجود دارد، عنوان کرد:« فرق دارد، بعضی جاها دارند، بعضی ها ندارند. یک جاهایی طب آزاد است، کشورهای دور و بر خودمان خیلی‌هاشون اینطوری است حساب کتابی ندارد. یک جاهایی هم حساب کتاب دارد که دو گروه هستند. بعضی‌ها فاقد تعرفه هستند زیرا یک سری کارها فاقد تعرفه هستند که توافقی است.»
جعفریان در توضیح بیشتر درباره اینکه یعنی کشورهای دیگر نیز مانند ایران دچار معضل زیرمیزی پزشکان هستند، خاطرنشان کرد:« بله دارند، البته شدت و ضعف دارد. هر چقدر شما منطقی‌تر تعرفه تعیین کرده باشید و مکانیسم‌های دریافت و پرداخت شما درست‌تر باشد این آلودگی در آن کمتر خواهد بود.»