روزنامه سپید | اخبار 12 | 19 بهمن 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d13698
سپید: یبوست مزمن، یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش است که بین 2 تا 27 درصد از جمعیت آمریکا را گرفتار می‌کند. در حدود 70 الی 90 درصد از افرادی که یبوست را تجربه می‌کنند، از یبوست مزمن رنج می‌برند. فقط در کشور آمریکا، یبوست مزمن عامل بیش از 5/2 میلیون مورد ویزیت پزشکی و بیش از 100 هزار ویزیت بیمارستانی در سال است. طبق 2 مطالعه، بین سال‌های 1995 و 2003 میلادی، متوسط هزینه سالانه درمان یبوست مزمن در آمریکا 250 تا 500 دلار به ازای هر بیمار تخمین زده شده است.
تعاریف مختلفی برای یبوست مطرح است. به‌طور معمول یبوست به اشکال در دفع یا دفع ناکامل در کمتر از 3 نوبت در هفته، بدون وجود علائم هشداردهنده اطلاق می‌شود. علائم هشداردهنده، علائم رو به وخامتی هستند که نشان‌دهنده یک اختلال سیستمیک (مثلا بدخیمی) باشند. برای مزمن در نظر گرفتن یبوست، بیمار باید حداقل 3 ماه علامت‌دار باشد. 3 نوع مطرح یبوست مزمن عبارتند از یبوست ناشی از اپیوئید، ایلئوس پس از جراحی و یبوست مزمن با علت ناشناخته. شیوع یبوست ناشی از مصرف اپیوئید، به‌دلیل افزایش قابل‌توجه مصرف داروهای نسخه‌ای اپیوئیدی رو به رشد است. اپیوئیدها، پریستالتیسم و ترشحات لوله گوارش را با اتصال به گیرنده‌های مو،کاپا و دلتا کاهش می‌دهند. بیشتر بیماران به یبوست ناشی از مصرف داروهای اپیوئیدی عادت نمی‌کنند؛ بنابراین، درمان جدی برای این بیماران لازم است. ایلئوس پس از جراحی، یک عارضه جراحی است که اغلب پس از یک جراحی داخل شکمی به‌دلیل تروما موضعی به روده در حین جراحی ایجاد می‌شود. عدم وجود پریستالتیسم موجب بروز علائمی نظیر تهوع، استفراغ، درد شکمی، اتساع شکم و یبوست می‌شود. بیمارانی که ظاهرا یبوست آنها هیچ علت ساختاری یا مخاطی ندارد، برایشان تشخیص یبوست مزمن با علت ناشناخته (یبوست عملکردی) گذاشته می‌شود. یبوست مزمن با علت ناشناخته، براساس توالی علائم گوارشی تشخیص داده می‌شود و علائمی مشترکی با سندرم روده تحریک‌پذیر با الگوی غالب یبوست دارد.
ملین‌ها (Laxatives)
داروهای افزایش‌دهنده حجم مدفوع: این داروها که به‌عنوان خط اول درمان یبوست مزمن در نظر گرفته می‌شوند عبارتند از فیبرهای قابل حل (پسیلیوم) و فیبرهای غیرقابل حل (کلسیم پلی‌کاربوفیل، متیل سلولوز). این داروها از آب برای افزایش حجم و نرم کردن مدفوع استفاده می‌کنند. بنابراین، حرکات روده را افزایش می‌دهند. در مورد داروهای افزایش‌دهنده حجم مدفوع، بیمار باید به میزان کافی آب بنوشد. در غیر این صورت وضعیت یبوست وی وخیم‌تر شده و نفخ شدید را نیز تجربه خواهد کرد.
ملین‌های اسموتیک: اگر داروهای افزایش‌دهنده حجم، کارآمد نبودند یا به خوبی تحمل نشدند، میلن‌های اسموتیک نظیر پلی اتیلن گلیکول، لاکتولوز و سوربیتول را می‌توان امتحان کرد. این داروها با کشیدن آب به درون روده و نرم کردن مدفوع در نتیجه افزایش میزان عبور مدفوع اثر می‌کنند. پلی اتیلن گلیکول و لاکتولوز بیش از سایر داروهای این گروه برای یبوست مزمن کارآمد هستند. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که دوز اندک پلی اتیلن گلیکول در مقایسه با لاکتولوز موثرتر است.
ملین‌های محرک: بیساکودیل و سنا، در بیماران با پاسخ‌دهی درمانی ناکافی به ملین‌های اسموتیک توصیه می‌شوند. ملین‌های محرک، با تحریک انقباضات پریستالتیسم از طریق شبکه مینتریک و مهار جذب آب عمل می‌کنند. البته به‌دلیل ناکافی بودن مطالعات درازمدت، تجویز این داروها برای دوره طولانی توصیه نمی‌شود.
نرم‌کننده‌های مدفوع: نرم‌کننده‌های مدفوع نظیر سدیم دوکوزات، اثر شبه دترژنتی روی مدفوع دارند و موجب افزایش میزان مایع در حال عبور به درون مدفوع می‌شود. شواهد موجود به نفع تجویز روتین سدیم دوکوزات محدودند. آنچه مشخص است، تجویز پسیلیوم بر سدیم دوکوزات برتری دارد.
فعال‌کننده‌های کانال کلراید
لوبیپروستون، یک آنالوگ پروستاگلندین E است که به‌طور انتخابی کانال‌های کلراید نوع2 را فعال کرده، ترشح مایع به درون حفره لومن را بهبود بخشیده و در نتیجه، موجب نرم شدن مدفوع می‌شود. در مطالعات متعدد، لوبیپروستون موجب افزایش حرکات خودبخودی روده، کوتاه شدن زمان رسیدن به اولین حرکات خودبخودی روده طی 24 ساعت اول شروع درمان، کاهش علائم مرتبط با یبوست و کاهش نیاز به ملین اضافی می‌شود. لوبیپروستون برای درمان یبوست مزمن با علت ناشناخته، سندرم روده تحریک‌پذیر با الگوی غالب یبوست در زنان بالای 18 سال، یبوست ناشی از مصرف داروهای اپیوئیدی در بیماران با درد مزمن با علت غیربدخیمی، از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تاییدیه دارد.
آنتاگونیست‌های گیرنده مو اپیوئیدی محیطی (PAMORAs)
این گروه داروها می‌توانند به میزان قابل‌توجهی یبوست را درمان کنند بدون آنکه اثر ضددردی آنها را معکوس کنند. 3 دارو در این گروه موجود است: آلویموپان (Alvimopan)، متیل نالترکسون (Methylnaltrexone) و نالوکسگول (Naloxegol).
آلویموپان: در سال 2008 میلادی برای درمان یبوست مزمن در بیماران طی دوره نقاهت پس از جراحی روده کوچک و بزرگ مورد تایید قرار گرفت. اندیکاسیون آن محدود به جمعیت خاصی بود، زیرا اکثریت مطالعات بالینی موجود برای آلویموپان، روی بیمارانی که تحت جراحی شکمی قرار گرفته بودند انجام شد. در مجموع، مطالعات نشان دادند که آلویموپان به میزان قابل‌توجهی زمان بهبود حرکات روده را تسریع می‌کند.
متیل نالترکسون بروماید: این دارو اولین عضو خانواده آنتاگونیست‌های گیرنده مو اپیوئیدی محیطی بود که برای درمان یبوست ناشی از مصرف اپیوئید در بیماران دریافت‌کننده درمان حمایتی که قبلا به درمان با ملین پاسخ نداده‌اند، مورد تایید قرار گرفت. این دارو انحلال در چربی اندکی دارد. در نتیجه، در محیط به خوبی گیرنده‌های اپیوئیدی مو را آنتاگونیزه کرده ولی اثرات ضددردی را از بین نمی‌برد. تجویز متیل نالتروکسون در بیماران با انسداد مکانیکی لوله گوارش ممنوع است.
نالوکسگول: این آنتاگونیست گیرنده مو اپیوئیدی محیطی، یک مشتق پگیله نالوکسون است. نالوکسگول، بدون معکوس کردن اثرات ضددرد، گیرنده‌های محیطی اپیوئیدی مو را بلوک می‌کند. دوز توصیه شده برای نالوکسگول، 25 میلی‌گرم یکبار در روز حداقل یک ساعت قبل از غذا با معده خالی است.
آگونیست‌های گیرنده گوآنیلات سیکلاز: لیناکلوتاید (Linaclotide)، یک آگونیست گیرنده 14 آمینواسید گوآنیلات سیکلاز است که موجب افزایش سیکلیک گوآنوزین مونوفسفات می‌شود. تایید لیناکلوتاید، براساس 2 مطالعه 12 هفته‌ای تصادفی دوسوکور با استفاده از دارونما انجام شد که طی آنها دو دوز 145 و 290 میلی‌گرمی این دارو با دارونما مقایسه شد.
منبع: US.Pharmacist,20 Jan2016
شیرین میرزازاده
