روزنامه سپید | اخبار 7 | 17 بهمن 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d13408
سپید: علم اخلاق، علمی است که به ما خوبی‌ها و بدی‌ها را می‌شناساند و راه کسب خوبی‌ها و بدی‌ها را یاد می‌دهد. در حقیقت اخلاق علم زندگی است، آیین زیستن به معنای حقیقی کلمه است. حتی پزشکان نامی ایران مثل رازی و ابوعلی سینا بخشی از کتاب‌های خود را به اخلاق اختصاص داده اند.
زمانی که دانشجویان داروسازی فارغ‌التحصیل شده و وارد حیطه کاری خود می‌شوند، به عنوان مدیر فنی در داروخانه‌ها خدمت می‌کنند. به همین خاطر رعایت اخلاق از سوی دانشجویان کارورز مهم است. در سال‌های اخیر، کار داروساز در داروخانه از نسخه پیچی ساده به مشاوره با بیمار و صحبت کردن با او شده است. بیماری که مدت زمان طولانی در پشت مطب پزشک تبدیل معطل می شود، با خستگی زیاد وارد داروخانه می‌شود تا داروی خود را تهیه کند. در این شرایط چقدر رفتار زیبای داروساز می‌تواند موثر باشد و از خستگی او بکاهد؟
سوالات زیادی در این خصوص مطرح می‌شود: آیا یک واحد اخلاق ارائه شده در ترم 5، کفایت می‌کند؟ آیا آنها را برای کار در داروخانه آماده می‌کند؟ آیا قوانین دانشجویان را ملزم به رعایت اخلاق می‌کند؟ هر چند که بعضی معتقدند قوانین تاثیر چندانی ندارد یا طبق برخی از تعاریف اخلاقی، اعتماد عمومی است که اخلاقیات را می سازد، نه نهاد اجتماعی.
اما به نظر می‌رسد که بهتر است یکسری راهنماهای بالینی وجود داشته باشد تا نکات اخلاقی را به دانشجویان توصیه کند. اگر در برنامه ریزی دانشجویی، نکات اخلاقی را به دانشجو یاد داده نشود، چگونه می‌توان انتظار داشت که اخلاق آنها را رعایت کنند؟ نکته‌ای که بعضی اوقات از آن غافل می‌شویم این است که تنها رابطه داروسازو بیمار مهم نیست، بلکه رابطه داروساز و پزشک، داروساز و همکاران خود نیز مسائل مهمی است که باید به آن توجه کرد.
همه این دغدغه‌ها نشان می دهد پژوهشی برای بررسی کدهای اخلاقی در دوره کارورزی انجام نشده است. به همین خاطر پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام دادیم که نکته قابل توجهی را به دست آوردیم. نمره اخلاق حرفه‌ای به طور معناداری بین دانشجویان دختر بالاتر از نمره دانشجویان پسر بود. در برخی از سوالات اختلاف معناداری میان دانشجویان پسر و دختر دیده می‌شد. مثلا سوال این بوده است که چنانچه بعد از تحویل دارو به بیمار، بعد از خروج او از داروخانه، متوجه اشتباه خود در پیچیدن نسخه شوم، ترجیح می‌دهم صدای آن را در نیاورم تا کسی از اشتباه من مطلع نشود.
همچنین نتایج به دست آمده در این پژوهش رضایت تقریبی 70 درصدی دانشجویان کارورز از رشته خود را نشان می‌دهد. در نهایت نتیجه‌ای که این پژوهش به دست آمد، نیاز به یک روند دقیق برای ارزیابی اخلاق حرفه‌ای و مهم تر از همه معیاری برای سنجش اثربخشی آموزش‌های اخلاق حرفه‌ای در دوره کارورزی داروسازی را نشان می‌دهد که همواره با یک پژوهش نمی‌توان به آن رسید.
سید مهدی ساداتی
دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
