روزنامه سپید | اخبار 1 | 10 بهمن 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d12456
برخی کارشناسان و متخصصان حوزه سلامت روان ایران، نمودار ابتلا به بیماری‌های روانی در ایران را روبه رشد می‌دانند و با استناد به تحقیقات انجام شده طی سال‌های 78 و87 ادعا می‌کنند که میزان شیوع اختلالات روانی درمیان تهرانی‌ها درفاصله ۹ سال تا حدود ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده و به اندکی بیش از ۳۴ درصد جمعیت کلی رسیده است. اما این رقم 34 درصد رامسئولان وزارت بهداشت برنمی‌تابند و آن را نوعی اغراق می‌دانند.
احمد حاجبی رئیس اداره سلامت روان وزارت بهداشت از رقم 23/6 درصد سخن می‌گوید و معتقد است که این تعداد از مردم ایران مبتلا به بیماری‌های روانی هستند. علی اسدی معاون اجرایی دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت اما همین رقم را نیز نمی‌پذیرد و می‌گوید: «بر اساس آخرین پیمایش ملی سلامت روان کشور که در سال 90 انجام و نتایج آن در سال 91 و 92 اعلام شده، 23/6 درصد افراد بین 15 تا 64 سال کشور که جمعیت آنان بالغ بر 50 میلیون نفر می‌شوند، از یک اختلال روانپزشکی رنج می‌برند.» وی ادامه می‌دهد: «بیشترین مشکل این افراد که بالغ‌بر 15 درصد حجم را به خود اختصاص می‌دهد، اختلالات اضطرابی است و قریب به 12 تا 12/5 درصد اختلالات نیز مربوط به اختلالات خلقی شامل افسردگی‌های خفیف و ... است. تنها حدود یک درصد از این آمار اختلالات شدید روانپزشکی است که نیاز به درمان‌های بستری دارند.»
جعفر بوالهری، رئیس انستیتو روانپزشکی تهران، هیچ‌یک از ارقام فوق را قبول ندارد و با بیان اینکه آمار اختلالات روانپزشکی ایرانیان بین 15 تا 20 درصد متفاوت است، می‌گوید: «این اختلاف آمار ناشی از تفاوت در انجام تحقیقات است و معمولا عدد دقیقی در این زمینه وجود ندارد.» وی با تاکیدبر اینکه این آمار اختلاف فاحشی با متوسط جهانی نداشته و عوامل مختلفی در آن دخالت دارند، تصریح می‌کند: «اگر آمار به‌صورت تعداد نفرات بیان شود، سازمان‌های مداخله‌گر شروع به دخالت می‌کنند و به کسی که آمار ارائه می‌کند، اتهام سیاسی می‌زنند. بنابراین بهتر است به جای عدد، ارقام به صورت درصد بیان شود تا کسی متهم به سیاه‌نمایی نشود.»
نکته جالب‌تر در مورد این آمار رسمی اما متناقض، این است که اختلالات شخصیتی در هیچ‌یک از روش‌ها مورد پژوهش قرار نگرفته است. چراکه کارشناسان امر، طیف آن را بسیار گسترده و معمولا جزو مواردی می‌دانند که خیلی کار خاصی نمی‌توان در مورد آن انجام داد. آنها می‌گویند: «تنها اختلالاتی که مربوط به ساختار بیولوژیک است و نیاز به مداخله و درمان دارد، در آمار مربوط به اختلالات روان قرار می‌گیرد.»
گذشته از آمار متفاوت درخصوص شیوع اختلالات روانی در ایرانیان، در زمینه راهکارهای کلان سیاستگذاری درمان آن نیز رویکردهای متفاوت و متناقضی وجود دارد. درحالی که برخی صاحب‌نظران معتقد به ایجاد و توسعه بیمارستان‌های تک تخصصی برای درمان این اختلالات هستند که شمار زیادی از کارشناسان، بیمارستان‌های تک تخصصی را منسوخ و بار روانی ایجاد شده ناشی از این بیمارستان‌ها برای بیماران را زیاد می‌دانند.
به‌هرحال آنچه در عمل اتفاق افتاده، تصویب طرح ایجاد هزار تخت روانپزشکی در دل بیمارستان‌های عمومی است که اگر اجرایی شود، به‌زعم بسیاری از کارشناسان، تحول بزرگی در فرایند درمان مبتلایان به اختلالات روانی ایجاد می‌شود. هر چند شاید در آن صورت مشکلات جدیدی خود را آشکار کنند ...
محسن طاهرمیرزایی
