روزنامه سپید | اخبار 8 | 10 بهمن 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d12414
در بحث رابطه بین پزشک و بیمار، مسائل زیادی وجود دارد که یکی از آنها مسئله پرداخت‌های غیررسمی است که گاهی با عنوان زیرمیزی هم از آن یاد می‌شود. در بسیاری از موارد، بیماران خود به دنبال دادن یک هدیه نقدی و غیرنقدی به پزشک هستند در صورتی که پزشک اصلاً چنین چیزی از بیمار نمی‌خواهد بود. در اینگونه موارد انگیزه‌های بیمار و همراهان او بیشتر یا حالت تشکر از پزشک را دارد، یا پیش از درمان می‌خواهند از پزشک درخواست کنند بیش از همیشه، در درمان فرد تلاش کند. این بیشتر در مواردی اتفاق می‌افتد که هدیه را پیش از انجام درمان بیمار و شروع آن به پزشک می‌دهند. اینکه چرا بیماران فکر می‌کنند که دادن هدیه یا پرداخت غیررسمی به پزشک می‌تواند خدماتی که او ارائه می‌دهد را بهتر کند، علل مختلفی دارد. یکی از آنها سنت قدردانی و تشکر است. دستمزد پایین کادر پزشکی و تلاش برای ایجاد انگیزه و احساس دین به بیمار از علل دیگر است. این کار تبعاتی مانند شکل‌گیری تفاوت در درمان فقیر و غنی، افزایش تقاضای درمان‌های بی‌مورد از سوی بیماران و در نهایت افزایش قیمت‌های درمان دارد. در مسئله دادن هدیه از سوی بیمار به پزشک، مسائل زیادی مطرح است. برخی از مراجع آن را مشروط به علل مختلفی می‌دانند و برخی آن را تحت هر شرایطی جایز نمی‌دانند. در این بین، انگیزه بیمار، ماهیت هدیه، زمان دادن هدیه و نحوه قبول یا رد هدیه همگی مطرح است. هدیه نباید قیمت بالایی داشته باشد. باید بعد از درمان به پزشک داده شود و قضاوت حرفه‌ای پزشک را تحت تاثیر قرار ندهد. از سوی دیگر پزشکان نیز واکنش‌های متفاوتی به این مسئله داشته‌اند. در مواردی که پزشکان ترغیب به قبول وجوه غیررسمی از بیمار شده‌اند، علل پایین بودن یا ناعادلانه دانستن میزان تعرفه‌ها، پوشش ناکفی هزینه‌های درمانی از سوی بیمه‌ها، عدم وجود یک سیستم ارجاع مناسب و سرمایه‌گذاری کم دولت در بخش‌ها مختلف بوده است. در این میان، مشکلات اعتقادی و عدم آموزش کافی اخلاق پزشکی نیز مطرح بوده است. گاهی پزشکان در دوران دانشجویی به خوبی با مسائل اخلاقی حیطه پزشکی آشنا نبوده‌اند و در آینده نیز زیاده‌خواهی و گران‌فروشی، دلیل دریافت وجوه غیررسمی شده است. در میان همه اینها، شکی نیست که عدم وجود سیستم نظارتی کافی می‌تواند بسیاری از پزشکانی را که اخلاق را به خوبی رعایت می‌کنند، دلسرد کند. دریافت این وجوه به مرور زمان باعث می‌شود قداست پزشک از بین برود. پزشکی وارد عرصه تجارت شود و بیماران به پزشک معالج خود اعتماد کافی نداشته باشند. در نهایت نیز شکایات علیه پزشک افزایش پیدا می‌کند و رفاه اجتماعی در جامعه کم می‌شود.
