روزنامه سپید | اخبار 4 | 16 آبان 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d1160
«برنامه‌های بهداشت‌محور» و پیشگیرانه همیشه با این پیش‌فرض همراه است که موفقیت آن را نخواهیم دید، مگر در بلندمدت و آینده دور. همین نگاه هم طی دهه‌های اخیر به عنوان بزرگترین مانع پیگیری و اجرای این برنامه‌ها شناخته شده‌است. البته اگر پای صحبت هر یک از مدیران نظام سلامت در دولت‌های مختلف بنشینیم، هیچ یک حاضر به پذیرش چنین اتهامی نیستند و یکی طرح خانه‌بهداشت را سند برنامه‌های بهداشت محور می‌داند و دیگری طرح پزشک خانواده و هر یک به گونه‌ای آنچه این روزها شاهد هستیم به ویژه بروز و ظهور بیماری‌های مختلف و عدم موفقیت در برنامه‌های پیشگیرانه را انحراف از سیاست‌ها و قوانین موجود در سیاست‌های دوره خود عنوان می‌کنند. حال طی این دو سال و چندماهی که دولت یازدهم روی کار آمده‌است و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دستان سید حسن هاشمی است و او معاونت بهداشت آن را به علی‌اکبر سیاری سپرده‌است، بارها شاهد آن بودیم که صاحب‌نظران و تحلیلگران حوزه سلامت منتقد این وزارتخانه به‌خاطر رویکرد غیر بهداشت محور بودند. به عبارتی همواره بر این موضوع تاکید شده‌است که برنامه‌های آن، چه در قالب طرح تحول نظام‌سلامت و چه آنچه که در حوزه وزارتخانه پیگیری می‌شود، درمان محور است و بهداشت به حاشیه رفته‌است. البته اگر پیگیر این موضوع شویم، علی‌اکبر سیاری، معاونت بهداشت وزارت بهداشت و سایر مسئولان این حوزه چنین انتقادی را نمی‌پذیرند. چنانچه سیاری بارها بر این موضوع تاکید کرده‌است که بهداشت حوزه‌ای است که موفقیت‌ها در آن چندان به چشم نمی‌آید و در نهایت ضعف انتشار اخبار مربوط به برنامه‌های این حوزه، عاملی برای چنین انتقاداتی است.
در چنین شرایطی شاید یکی از راه‌های بررسی و ارزیابی برنامه‌های اجرا شده این وزارتخانه در حوزه بهداشت، پیگیری آن از طریق نمایندگان مجلس است. بر همین اساس به سراغ بهارستان‌نشینان رفتیم تا برای بررسی هر چند محدود این برنامه‌ها، جویای وضعیت حوزه‌های انتخابی آن‌ها شویم، که اظهارات آن‌ها شاید مشتی باشد نشانگر خروار پیگیری‌ها و اثرگذاری برنامه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حوزه بهداشت.
خانه‌های بهداشت رونقی ندارد
در این زمینه، احمد آریایی‌نژاد، عضو کمیسیون بهداشت مجلس و نماینده مردم ملایر درباره وضعیت برنامه‌های بهداشتی در حوزه انتخابیه خود به «سپید» گفت: «مانند سایر مناطق کشور، بهداشت در حوزه انتخابیه من هم اوضاع خوبی ندارد. به عبارتی تقریبا بهداشت در منطقه ما جایگاه اصلی را ندارد. به عنوان نمونه خانه‌های بهداشت آن‌طور که باید و شاید رونق و امکانات ندارند.در روستاها این مشکلات کم نشده است. خانه‌های بهداشت با رابطین، پزشکان و بهورزان سهم مهمی در پیشگیری و بهبود بهداشت مردم ایفا می‌کنند که در حال حاضر چنین نیست.»
وی در ادامه افزود: «درمانگاه‌های شهری و روستایی هم به همین شکل است. در حوزه انتخابیه من مانند بسیاری شهرهای دیگر آلاینده‌ها بیداد می‌کند، به ویژه فاضلاب‌های شهری که به روستاها سرازیر می‌شود. علاوه بر آن دفن و دفع زباله به درستی صورت نمی‌گیرد و کارخانه‌هایی که باید فیلتر نصب کنند، در موقع غروب و تاریکی هوا فیلتر را خارج می‌کنند و ذرات آلاینده بر زمین و هوا پخش می‌شود. شرایط فعلی نیاز به برنامه بهداشتی به مراتب بیشتر و قوی‌تری داریم. همه این موارد تهدید سلامتی مردم است. متاسفانه جدیت لازم در کار نیست و در منطقه ما حتی ساختمان مرکز بهداشت چنان متروکه وفرسوده است که نیاز به بازسازی دارد و اعتباری برای آن تخصیص
داده‌نشده‌است.»
آریایی‌نژاد با اشاره به استدلال وزارت بهداشت در زمینه برنامه‌های بهداشتی گفت: «آن‌ها می‌گویند ما برنامه‌ها را شروع کردیم، اما چون برنامه‌های حوزه بهداشت زمان‌بر است، فعلا نتیجه محسوسی وجود ندارد. البته برنامه معاینه دندان بچه‌های ابتدایی و تلاش برای کاهش مصرف نمک در رسانه‌ها را نباید نادیده گرفت اما این‌ها بسیار اندک است. فعلا سیاست‌ها درمان محور است و نمی‌توان گفت عزمی وجود ندارد اما حرکت ملموسی به چشم نمی‌خورد. ما به سقف رسیدیم و باید هر چه سریع‌تر به دنبال اجرای برنامه‌های بهداشت محور باشیم.»
افزایش شمار خانه‌های بهداشت
علاوه بر این، مراد هاشم زهی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس و نماینده مردم نهبندان و سربیشه، با پیوند میان طرح تحول سلامت و برنامه‌های حوزه بهداشت وزارتخانه به ارزیابی رویکرد کلی حاکم بر این وزارتخانه پرداخت و به سپید گفت: «در حوزه انتخابیه من و در روستاها شاهد افزایش خانه‌های بهداشت هستیم و سهولت بیشتری برای احداث آن در نظر گرفته شده‌است. این موضوع در دوره‌های قبل با دشواری و سختی بسیاری روبرو می‌شد.»
وی در ادامه افزود: «در محدوده مذکور با توجه به برنامه‌های دولت تجهیز این خانه‌های بهداشت به آسانی صورت گرفت. این موضوع در ارتقای سطح بهداشتی کشور خوب است البته من این نکاتی که به آن اشاره کردم در راستای بیان برنامه‌‌هاست وگرنه حوزه انتخابیه من هم در حوزه بهداشت با مشکلات بسیاری مواجه است. مناطق محروم نسبت به مناطق برخوردار همیشه با کمبودهایی مواجه هستند که ضعف مسائل بهداشتی هم یکی از این موارد است. البته وزارت بهداشت تلاش می‌کند که این موضوع را ارتقا دهد اما اگر بخواهد اولویت را بهداشت قرار دهد، هم مسئله اعتبار بخشی و هم رضایت مردم شاید در بازه کنونی کم شود. بنابراین بعید می‌دانم به یکباره بتوان چنین چرخشی داشت.»
برنامه‌های پیشگیرانه در مرز شمالغربی
عابد فتاحی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس و نماینده مردم ارومیه نگاه مثبت‌تری به عملکرد دولت داشت. وی درباره وضعیت اجرای برنامه‌های بهداشتی این وزارتخانه در حوزه انتخابیه خود به «سپید» گفت: «به نظر من وزارت بهداشت دولت یازدهم به نسبت شرایط موجود موفق بوده‌است. با توجه به اینکه ما هم مرز با کردستان عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان هستیم و قاچاق احشام، مواد دخانی و حتی مشروبات الکلی از این کشورها به راحتی ممکن است. اما با توجه به برنامه‌هایی که ذیل عنوان بهداشت اجرایی شده‌است. بنابراین ما شاهد بودیم که در نتیجه این برنامه‌ها از مرزهای مذکور تاکنون بیماری به کشور وارد نشده‌است و اگر هم خطری بود ممانعت لازم و پیشگیری لازم صورت گرفته‌است. در استان آذربایجان غربی، بارها برنامه‌های بهداشت محور به ویژه برای کاهش برخی بیماری‌هایی که در این منطقه به نسبت شیوع بیشتری داشته، اجرایی شده‌است. »
وی در ادامه افزود: «البته اینکه بگوییم وزارت بهداشت در این حوزه موفق عمل کرده‌است، نیاز به کلی‌نگری در کشور دارد. به طور کلی برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌های وزارت بهداشت درمان محور است. رویکرد درمان محور طبیعتا در حوزه انتخابیه من هم دنبال می‌شود. پس با وجود چنین نگاهی انتظار پیگیری و موفقیت از طرح‌های بهداشت محور را نباید داشته‌باشیم. البته اصل محور باید بهداشت باشد، اما تاکنون این ارجحیت ایجاد نشده‌است اما نیاز به فرهنگسازی داریم، که محقق نشده‌است.»
موفقیت دولت در حوزه بهداشت
در این بین خوشبینانه‌ترین نظر از سوی محمدحسین قربانی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس و نماینده مردم آستانه اشرفیه مطرح شد. وی در این گپ در ابتدا از روزنامه سپید به خاطر نگاه ملی‌اش به موضوعات تشکر کرد و گفت: «در حوزه سلامت با توجه به رویکردی که مجلس و دولت در سال 93 داشته‌است، تحول خوبی در حوزه درمان اتفاق افتاد. در حوزه انتخابیه من برنامه‌هایی که برای ارتقای بهداشت انجام گرفت، مناسب بود. توسعه خانه‌های بهداشت، پزشک خانواده روستایی و مراکزی که در دهستان‌ها برای این موضوع آغاز به کار کرده‌است، قابل قبول و خوب بود. به عبارتی دولت در این زمینه به نسبت گذشته موفق عمل کرده‌است.»
البته ارزیابی و انتقاد از عملکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی در حوزه بهداشت و ارزیابی موقعیت مناطق مختلف در آینده و در گزارش‌های آتی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت، اما بنا به رسالت مطبوعاتی خود و اهمیت موضوع بهداشت پس با گوشزد کردن دوباره و چندباره به وزارت‌بهداشت امیدواریم ارتقای این برنامه‌ها را در دستورکار قرار دهد.
ژ امکان شکایت از بیمه‌ها
مهر: رئیس دبیرخانه شورای‌عالی پزشکی با اشاره به تاخیر بیمه‌ها در پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها و امکان پیگیری قانونی این تخلف، تاکید کرد: «براساس قانون، بیمارستان‌ها دو هفته پس از ارسال صورتحساب به بیمه‌ها درصورت دریافت نکردن علی‌الحساب امکان شکایت به مراجع قانونی را دارند.» سیدحسن امامی‌رضوی گفت: «زمانی که در پرداخت 9درصد حق بیمه درمان به بیمارستان‌ها تاخیر وجود دارد، شکایت از بیمه‌ها استنادهای قانونی دارد.» امامی‌رضوی با اشاره به اینکه مشمول جریمه‌شدن بیمه‌ها سازوکار پیگیری قانونی و شکایت را فراهم می‌کند، افزود: «اینکه جریمه بیمه‌ها درصورت تاخیر به چه صورت باشد، یا با استناد به قانون بودجه یا با استفاده از مصوبه دولت تعیین می‌شود اما ازنظر قانونی باید بیمارستان‌ها مدعی این اقدام شوند تا با بررسی‌هایی که صورت می‌گیرد براساس محاسبه دریافت‌ها و پرداخت‌ها و نیز مدت زمان تاخیر مشخص شود جریمه تاخیر به چه صورت محاسبه می‌شود.
سه مشکل عمده در ارائه خدمات بستری بیماران پایتخت
مهر: معاون کل وزارت بهداشت در بیان مشکلات عمده خدمات بستری بیماران در پایتخت گفت: «در کلانشهر تهران مانند سایر مناطق کشور علاوه بر کمبود کلی تخت بیمارستانی با سه مشکل عمده توزیع تخت، کمبود تخت‌های عمومی و خاص مواجه هستیم.» ایرج حریرچی در تشریح این مشکلات اظهار داشت: «مشکل اول توزیع نامناسب تخت‌های بیمارستانی و محرومیت مناطق فقیرنشین و شهرهای اقماری از خدمات مناسب سطح ۲ و ۳ و تراکم شدید ارائه این خدمات در مناطق مرکزی و شمالی شهر است. مشکل دوم مربوط به کمبود تخت‌های بیمارستانی عمومی یا جنرال در سطح شهر تهران است و مشکل سوم مربوط به کمبود تخت‌های بیمارستانی خاص، مثل تخت‌های مربوط به بیماران روانپزشکی، سوختگی، سکته مغزی، توانبخشی، طب تسکینی و بیماران در مراحل انتهایی زندگی است.» حریرچی تصریح کرد: «کم‌توجهی و سرمایه‌گذاری اندک در کل حوزه بهداشت و درمان در چند دهه اخیر به‌طور عام و کم‌توجهی به شهر تهران و مناطق اطراف آن و اشکال در سیاست‌گذاری مربوط به نوع توزیع و توسعه تخت‌های بیمارستانی در این کلانشهر به‌طور خاص، دو علت اصلی بروز این مشکلات هستند.»
کارگران پیشنهاد وزیر را رد کردند
تسنیم: ابوالفضل فتح‌اللهی نایب رئیس انجمن‌های صنفی کارگران با بیان اینکه نهادهای کارگری دیدار با وزیر بهداشت را درباره تجیمع بخش درمان تامین اجتماعی با سایر بیمه ها رد کردند، افزود: «کارگران به‌شدت مخالف با بحث تجمیع بیمه درمان تامین اجتماعی با سایر بیمه‌ها هستند. ضمنا درحال حاضر صندوق‌های بیمه متفرقه حال و روز خوشی ندارند و آن قدر توانمند نیستند که بتوانند بخش درمان و زیرمجموعه‌های خود را تحت پوشش قرار بدهند.»
