روزنامه سپید | اخبار 11 | 16 آبان 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d1127
همچون بمب‌های ساعتی، هرلحظه در حال فعالیت‌اند و هر حرکتشان جان چندین شهروند را تهدید می‌کند. غول‌های مستعملی که تعدادشان بر اساس اعلام معاونت شهرسازی شهر تهران به طور دقیق ٩٧٨ دستگاه است و وظیفه‌شان ساختن برج‌های شهر است، آن‌هم در شرایطی که خود از نفس افتاده‌اند و فرسوده‌اند. جرثقیل‌های عظیم‌الجثه یا همان تاورکرین‌ها که به‌تازگی اسم‌ورسمی در میان خطرآفرین‌های شهر تهران برای خود دست‌وپا کرده‌اند و نگاه نگران را به آسمان دوخته‌اند. چراکه اعلام‌شده هیچ‌یک از این سازه‌های فولادین مهر تائید ایمنی ندارند و هرلحظه ممکن است بازویشان بشکند و بر سر مردم فروبریزد. همچون دو حادثه گذشته که تکرار آن غیرقابل پیشگیری است. در اینجاست که انگشت اتهام کارشناسان به سمت نهادهای مختلف از مدیریت شهری تهران گرفته تا وزارتخانه‌های دولتی نشانه رفته تا مسئول اصلی نداشتن شاخص‌های استاندارد و ضعف ایمنی تاورکرین‌ها هرچه سریع‌تر مشخص شود.
حوادث مکرر
ساعت 4 بامداد 25 مهرماه بود که در خیابان خیام، تقاطع امام خمینی(ره) بازوی جرثقیل ساختمان‌سازی شکست و روی ساختمان مجاور سقوط کرد. حادثه‌ای که تلفات جانی در پی نداشت و تنها به حضور شمار قابل‌توجهی مامورهای پلیس راهور برای ساماندهی ترافیک 5 ساعته این مسیر منجر شد. اما هنوز دو هفته از وقوع نخستین حادثه نگذشته بود که صبح نهم آبان ماه بار دیگر جرثقیل ساختمان‌سازی در بزرگراه نیایش دچار شکستگی از ناحیه بازو شد و برخلاف حادثه اول این بار جان اپراتور این سازه فولادی را گرفت. هرچند که خسارات میلیونی مالی نیز بر جای گذاشت. بلافاصله پس از حادثه دوم، همچون حادثه نخست ابوالفضل قناعتی، عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر لب به اعتراض گشود و ضمن تاکید بر بی‌مسئولیتی سازمان نظام فنی و مهندسی در ساخت‌وسازها، اعلام کرد که متاسفانه در استفاده از تاورکرین‌ها مسائل ایمنی رعایت نمی‌شود. وی با انتقاد از اینکه تمامی مجریان پروژه‌ها موظف‌اند تمامی مقررات ملی ساختمان و به‌خصوص مبحث 12 از مقررات را رعایت کنند، متذکر شد که هیچ‌کدام از سازمان‌ها اعم از شهرداری تهران و سازمان مهندسی به وظیفه خود عمل نمی‌کنند و ماحصل این بی‌توجهی‌ها از این به بعد چیزی نیست، جز سقوط هرازگاهی جرثقیل‌ها بر سر مردم. موضوع مهمی که به اعتقاد قناعتی تنها با رعایت نکات ایمنی قابل‌حل است به‌طوری‌که سازمان‌ها مربوطه باید تمامی ساخت‌وسازها را از بعد ایمنی، سلامتی و محیط‌زیست موردتوجه قرار دهند، اما سقوط دو تاورکرین‌های در شهر تهران آن‌هم به فاصله زمانی کمتر از یک ماه، موکد آن است که هیچ‌یک از سازمان‌های متولی نمی‌خواهند پاسخگوی اشتباهات خود باشند!
مقصرین اصلی
سخنگوی کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران نیز با اشاره به اینکه شورا حدود یک ماه و نیم گذشته، پس از سقوط نخستین جرثقیل، در نامه‌ای هم از نظام فنی مهندسی و هم از شهرداری خواسته است تا از وضعیت تمامی تاورکرین‌های فعال در پایتخت بازبینی به عمل آید، به سپید می‌گوید که بر اساس نص صریح قانون، شهرداری ضمانت اجرایی اقدام ندارد و مسئولیت نظارت بر جرثقیل‌ها نخست بر عهده نظام فنی مهندسی و سپس وزارت مسکن و شهرسازی است.
مسئله مهمی که به گفته محمدمهدی تندگویان مشخص می‌کند که ضامن اجرایی نظارت‌های فنی بر جرثقیل‌های تاورکرین‌های، سازمان نظام فنی مهندسی است، اما شاهد هستیم که در این سازمان در ماه‌های اخیر به دلیل تغییر مدیریت، وقفه‌ای درروند نظارت‌ها ایجادشده که چندان مطلوب نیست و برای دو بار پیاپی حادثه‌آفرین شده است.
وی با انتقاد از اینکه نظام فنی و مهندسی در شیوه اجرای ساخت‌وسازهای شهر تهران و تجهیزاتی که در ساختمان و برج‌سازی‌ها استفاده می‌شود نیز استانداردهای لازمه را اعمال نمی‌کند، تاکید می‌کند که در آغاز هر عملیات ساختمان‌سازی در نوع جرثقیل‌ها با مدل چیدمان بارها نظارت‌های کافی اعمال نمی‌شود، آن‌هم در شرایطی که بررسی کارشناسان ایمنی شورای شهر حاکی از آن است که عمده تاورکرین‌های سطح شهر تهران گرفتار مشکلات نصب، راه‌اندازی و اجرا هستند که بخش قابل‌توجهی از این مشکلات ناشی از وضعیت کنونی کشور است و بخش دیگر ناشی از فرسودگی‌ها است. چراکه شمار قابل‌توجهی از جرثقیل‌های کنونی مستعمل هستند و به دلیل هزینه‌های بالای بازبینی‌ها از سوی شرکت‌های پیمانکار، همچنان به بهره‌برداری می‌رسند.
اهمال‌کاری وزارت شهرسازی حادثه‌آفرین شد
«شهرداری تنها با اعلام تذکرها به مالکان می‌تواند صاحبان پروژه‌های ساختمانی را مجاب به این کند که به سازمان نظام فنی مهندسی مراجعه و تائیدیه‌های لازمه را دریافت کنند و لاغیر.» این مهم را سخنگوی کمیسیون شهرسازی شورا در حالی می‌گوید که معتقد است این اقدام شهرداری می‌تواند منجر به محدودسازی استفاده از جرثقیل‌های خطرساز در تهران شود. اما نباید فراموش کنیم که درنهایت تائیدیه این پروسه برعهده نظام فنی مهندسی است و کوچک‌ترین کوتاهی از این‌سو می‌تواند حادثه‌ساز شود.
وی با اشاره به اینکه یکی از دلایل اعمال نشدن نظارت‌ها پس از نامه‌نگاری شورا با سازمان نظام فنی و مهندسی مربوط به تغییر و تحولات در این سازمان بود می‌افزاید: «اولین سقوط جرثقیل در تهران در اواخر مدیریت قبلی سازمان نظام فنی مهندسی رخ داد و درنتیجه به این نامه آن‌طور که بایدوشاید رسیدگی نشد. درحالی‌که در همان زمان مسئولان سازمان نظام‌مهندسی نیز از فحوای این نامه استقبال و هشدار شورا را نیز تائید کردند.»
تندگویان با یادآوری اینکه هیچ ضمانت اجرایی وجود ندارد که بگوییم بار دیگر شاهد وقوع حوادثی ازاین‌دست نخواهیم بود، متذکر می‌شود که اگر سازمان فنی و مهندسی نظارت‌های لازمه را به مالکانی که در حال ساخت هستند گوشزد نکند و بر شدت بازبینی‌هایش نیفزاید، بار دیگر نیز شاهد خواهیم بود که جرثقیل‌ها دچار مشکلات و نقایص فنی شوند. درحالی‌که سازمان می‌تواند صدور پروانه کار را منوط به استفاده از جرثقیل‌های استاندارد کند. هرچند که وظیفه نظارت بر عملکرد سازمان فنی و مهندسی بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی است و به نظر می‌رسد وزارت شهرسازی باید خود وارد عمل شود و به پیمانکاران دستورالعمل‌های نظارتی را ابلاغ کند. چراکه از صفرتا صد مسئولیت حوادث سقوط جرثقیل‌های تاورکرین‌های متوجه این وزارتخانه است.
خودتان مواظب خودتان باشید
این روزها از خیابان‌های تهران که رد می‌شوید، بیشتر از قبل احتیاط کنید. فرقی هم نمی‌کند کدام خیابان باشد. شاید پیش‌ازاین با خیال راحت از کنار غول‌های آهنی برج‌سازی رد می‌شدید، غول‌هایی که مشغول تاب دادن مصالح در ارتفاع زیاد بودند، اما از این به بعد دقت کنید تا شعاع چندمتری این سازه‌های فولادین حرکت نکنید. چراکه به گفته کارشناسان ایمنی شورای شهر تهران، یکی از خطراتی که این جرثقیل‌ها ممکن است ایجاد کنند حرکت بوم آن‌ها هنگام جابه‌جایی مصالح یا چرخیدن بوم بزرگ آن‌ها به اطراف است که در صورت سقوط ممکن است روی ساختمان‌های اطراف و خودروها یا رهگذران بیفتند. در این صورت واضح است که این اتفاق موجب تحمیل چه میزان خسارات به شهروندان می‌شود و حتی جانشان را می‌گیرد. از همین رو تا زمانی‌که وزارت مسکن و شهرسازی به فکر اعمال استانداردها بیفتد و دستورالعمل‌های ایمنی را به پیمانکاران ابلاغ کند و تا زمانی که سازمان نظام فنی و مهندسی مالکان حدود یک هزار جرثقیل فعال شهر تهران را فرابخواند و مالکان تاورکرین‌ها روند طولانی‌مدت بازبینی‌های فنی را پشت سر بگذارند، بهترین کار این است که با دقت در حریم این غول‌های برج‌ساز حرکت کنید و به‌قول‌معروف آسه بروید و آسه بیایید تا گرگه...
