تعیین کارانه برای خدمات درمانی دارای یک الگوی جهانی یعنی کتاب کالیفرنیاست. این اثر کتابی بین المللی است که ارزش تمام خدمات درمانی و تشخیصی را به صورت بین المللی مشخص کرده است. با شروع طرح تحول سلامت، چاپ جدید این کتاب مورد استفاده قرارگرفت که براساس آن قسمتی به نام جزء حرفه ای یا کارانه بسته به میزان تخصص ارائه کننده و خطر و ریسکی که ارائه می‌شود میزان کارانه را مشخص می‌کرد؛ بنابراین کارانه همان مبلغی است که به ازای هر خدمات درمانی باید به کارکنان نظام سلامت پرداخت شود. پیش از اجرای طرح تحول سلامت بنا شد کارانه پزشکان و غیرپزشکان حداکثر تا یک ماه بعد از ارائه آن خدمت پرداخت شود اما پرداخت کارانه‌ پزشکان چندین ماه به تعویق افتاد. تمام این اتفاقات در شرایطی رخ داد که پزشکان بیمارستان‌های دولتی از کار در مطب‌ و بیمارستان‌های خصوصی منع شدند و کل دریافتی پزشکان در چندماهه اخیر به حقوق ثابت و مبالغی که به‌صورت علی‌الحساب به پزشکان پرداخت می‌شود محدود شد. بعد از یک‌سالگی طرح تحول سلامت بود که وزیر بهداشت در سخنانی به تعویق افتادن در پرداخت کارانه‌ها را به عهده بیمه‌ها گذاشت؛ درحالی‌که آغاز اجرای طرح گفته‌شده بود که وزارت بهداشت برای تامین هزینه‌های طرح نیازی به بیمه‌ها ندارد و از محل درآمدهای اختصاصی که طرح ایجاد می‌کند، مطالبات کارکنان نظام سلامت را تامین خواهد کرد.

      کارانه دستیارها یکی دیگر از مواردی است که در کتاب کالیفرنیا لحاظ شده و بر اساس آن بنا شد دانشجویان دستیار هم درصدی برای انجام خدمات درمانی خود دریافت کنند. اما تعویق در پرداخت کارانه‌ها فاصله آن تا عملیاتی شدن را زیاد کرد. در این‌ میان در بخشنامه‌ای که از سوی وزارت بهداشت به تمام دانشگاه‌ها ارسال شد، دستور پرداخت کارانه کارکنان غیرپزشک از محل درآمدهای اختصاصی بیمارستان صادر شد و بنا شد کارانه پزشکان بعد از تسویه‌حساب بیمه‌ها با بیمارستان‌ها به آن‌ها پرداخت شود که این نگاه باعث جدایی پزشکان از غیرپزشک شد. درحالی‌که پزشک یکی از مهم‌ترین عناصر نظام خدمات درمانی است، چون هر پزشک به‌صورت مستقیم با جان انسان‌ها یعنی عزیزترین هدیه خداوند در ارتباط است و مسئولیتی که از سوی قانون و از منظر حرفه‌ای و اخلاقی به گردن اوست، بسیار بیشتر از دیگر کارکنان، خدمات درمانی است. بنابراین اگر در اولویت پرداخت‌ها نباشد، دست‌کم باید همزمان با دیگر کارکنان مطالبات آن‌ها را پرداخت کرد و نمی‌توان با رواج و دامن زدن به این تصور که پزشکان درآمد بالایی دارند پرداخت حقوق آن‌ها را به تعویق انداخت و به نظر می‌رسد این ترفندی برای فرار از مسئولیت باشد. من به‌عنوان یکی از پزشکان که در یکی از بهترین نظام سلامت و پزشکی در خاورمیانه عضو هستم، فکر می‌کنم وجود چنین کم‌لطفی‌هایی می‌تواند زمینه را برای کاهش انگیزه و خروج متخصصان از میهن فراهم کند و باعث شود دانشجویان پزشکی و نوجوانانی که آرزوی پزشک شدن را در سر می‌پرورانند در تصمیمات خود صرف‌نظر کنند. من گاهی شاهدم که اساتید به نام در زمینه جراحی و بیهوشی از تعداد بیمارانی که ویزیت می‌کنند، بسیار کاسته‌اند چون از یک‌سو تنها محل درآمد آن‌ها یعنی بیمارستان‌ها هم چندین ماه است از پرداخت مطالباتشان سرباز می‌زنند و از سوی دیگر برخی رسانه‌ها با تبلیغات نادرست، جامعه پزشکان را متهم می‌کنند. بنابراین در چنین شرایطی انگیزه آن‌ها کم می‌شود. همچنین من شاهدم که برخی از اعضای هیئت‌علمی جوان و دارای بورد تخصص استعفا داده‌اند و تصمیم گرفته‌اند، در بیمارستان‌های خصوصی فعالیت کنند. حالا یک سال و نیم از اجرای طرح تحول سلامت می‌گذرد و طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد که یکی از اجزای طرح تحول سلامت بود، اختیاری شد. بیمارستان‌ها در شرایطی باید بین نظام پرداخت مبتنی برعملکرد و روش پرداخت پیشین یکی را برگزینند که برای پرداخت کارانه‌ها در انتظار تسویه‌حساب بیمه‌ها هستند. بر اساس اعلام رسمی وزیر بهداشت بنا بود تا آخر شهریورماه تمام مطالبات پزشکان به حساب آن‌ها واریز شود. امروز چهارم مهر است و هنوز خبری از کارانه‌های وعده داده‌شده نیست.