روزنامه سپید | اخبار 16 | 27 دی 1394 | لینک خبر:
sepidonline.ir/d10727
سپید: سی‌و‌چهارمین جشنواره فیلم فجر در حالی از دوازدهم بهمن‌ماه کار خود را آغاز می‌کند که از بین یازده فیلم مستند پذیرفته شده در بخش مسابقه، دو مستند مضمون دارو و بیماری سرطان دارند. هیات انتخاب بخش مستند؛ رضا اصلانی، مجید خالقی سروش، مرتضی شعبانی، آزاده بیزار گیتی، آرش لاهوتی اسامی یازده فیلم را اعلام کرده‌اند. دو اثر «زمناکو» و «فصل هرس» با مضمون بمباران‌های شیمیایی و داروی ضد سرطان جز این منتخبین هستند. فیلم مستند«فصل هرس» در هفتمین جشنواره سینما حقیقت جایزه کارگردانی و در بخش تصویربرداری و آهنگسازی نیز اثر برگزیده شد. این مستند نشان فیروزه‌ای جشنواره حقیقت را نیز دریافت کرد و در بخش هنر و تجربه نیز انتخاب و به عنوان بهترین فیلم جشنواره حقیقت شناخته شد.
لقمان خالدی، کارگردان مستند «فصل هرس» که ابتدا نام «جی ام تی» را برای مستندش انتخاب کرده بود، در مورد این اثر به «سپید» گفت: «در فیلم مسئله‌ای به نام اطمینان وعدم اطمینان وجود دارد که به عنوان یکی از چالش‌های امروز ما در جامعه شناخته می‌شود. اما در حالت کلی اعتماد تم اصلی این فیلم است که یکی از چالش‌های امروز ما در جامعه نیز هست. در واقع عدم اعتماد مانع ایجاد بسیاری از اتفاق‌های خوب در جامعه شده است. شخصیت اصلی فیلم من 11 سال برای دستیابی به این دارو تلاش کرده است و این تلاش که برای من بسیار مهم بود، دست‌مایه مناسبی شد برای ساخت این فیلم تا ضمن بررسی این مسیر طولانی، شرایطی به وجود بیاید که شخصیت فیلم این ادعایش را راستی آزمایی کند.»
خالدی بی‌اعتمادی در جامعه را به سلو‌ل‌های سرطانی تشبیه کرده است: «سلول سرطانی سلولی است که به علت کارکرد نادرست، بی‌رویه رشد می‌کند و کل بدن را فرا می‌گیرد. از نظر من عدم اعتماد در جامعه نیز می‌تواند با کارکردی نادرست به غده سرطانی در روابط اجتماعی تبدیل شود.» لقمان خالدی نویسنده، تدوینگر و کارگردان این مستند است. اما دیگر مستند بلندبخش مسابقه جشنواره فیلم فجر «زمناکو» است که به کارگردانی مهدی قربان پور با این 10 فیلم دیگر رقابت می‌کند. برای تولید این فیلم۷۰دقیقه‌ای، به مدت دو سال و بیش از ۳۰ جلسه در شهرهای تهران، مشهد، حلبچه و سلیمانیه عراق تصویربرداری شده و مجید پوستی موسیقی آن را ساخته است. این مستند چندی پیش در جشنواره سینما حقیقت به نمایش در آمد و جایزه شهید آوینی این جشنواره را دریافت کرد. در خلاصه فیلم مستند «زمناکو» آمده است: «روز ۱۶ مارچ ۱۹۸۸ (۲۵ اسفند ۱۳۶۶) حلبچه شهری مرزی در اقلیم کردستان عراق توسط صدام بمباران شیمیایی شد و این اتفاق باعث جدایی کودکی ۴۰ روزه از آغوش مادرش می‌شود.»
مهدی قربانپور کارگردان مستند «زمناکو» درباره تولید این فیلم به «سپید» توضیحاتی می‌دهد: «موضوع فیلم، درباره از دست رفتن هویت کودکی در یک فاجعه جهانی است و هر کسی در هر گوشه از این دنیا می‌داند که بمباران شیمیایی حلبچه چه فاجعه وحشتناکی بوده است. پس از سقوط حکومت صدام حسین، بمباران حلبچه به صورت رسمی به عنوان نسل‌کشی مردم کُرد عراق شناخته شد و به عنوان بزرگترین حمله شیمیایی مستقیم به یک منطقه شهرنشین در تاریخ ثبت شده است. عمق این فاجعه فراتر از هر قومیت، ملیت یا هر نژادی است و کسی باور نمی‌کند که چنین اتفاقی افتاده است.»
این کارگردان معتقد است که نباید فاجعه حلبچه فراموش شود: «معتقدم تاریخ، حلبچه را از یاد نخواهد برد و میلیون‌ها انسان صلح‌جو پیام حلبچه را به دنیا منعکس خواهند کرد. همچنان که اگر ایران نبود، این فاجعه هم مانند بسیاری از فجایع دیگر مسکوت می‌ماند اما خبرنگاران ایرانی در مستند کردن این فاجعه و فراهم آوردن زمینه حضور خبرنگاران خارجی در حلبچه نقش مهمی داشتند. معتقدم سینمای مستند نباید حلبچه را فراموش کند و باید عمق این فاجعه دردناک را برای جامعه جهانی بازگو کند.»
قربانپور در مورد عرضه جهانی این فیلم مستند هم گفت: «با توجه به اهمیت موضوع فیلم و نگرش انسانی آن و تکرار جنگ‌هایی که در منطقه در جریان است و باعث جدایی انسان‌ها از یکدیگر می‌شود، در تلاشیم تا این مستند را در جشنواره‌ها و بازارهای جهانی فیلم مستند به نمایش بگذاریم. البته «زمناکو» در اولین حضورش در هفدهمین جشن سینمای ایران، با ۳۵ فیلم مستند دیگر رقابت کرد.» فیلمنامه این مستند را هم خود قربانپور نوشته است.
سمیرامیس محمدی
